06 december 2020

Tijd om na te denken

 Beschouwing

Een ongemakkelijk gevoel, beperkt zijn in wat mag of kan, geen raad weten met de omstandigheden. Dat is wat deze tijd van coronamaatregelen met ons doet. Sociale contacten verlopen anders of vaak ook gewoon niet. Er komen andere vragen op ons af dan waar we gewoonlijk mee geconfronteerd werden. Kunnen we (of is het eerder: moeten we) wel terug naar het 'oude normaal'? Ontstaat er zoiets als een 'nieuw normaal'? En hoe gaat dat er dan uitzien?


Los van alle coronaperikelen leven we in een tijd, waarin de afstand tussen mensen eerder lijkt toe te nemen dan te worden overbrugd. Er worden meningen geponeerd, die nogal vierkant tegenover elkaar staan. Complottheorieën, ongefundeerde vermoedens van fraude, het absolute opeisen van de eigen vrijheid boven de waarde van het algemene belang, toenemende intolerantie ten opzichte van mensen met een andere opvatting, huidskleur of seksuele voorkeur: het is zomaar een greep uit omstandigheden die erop wijzen hoezeer mensen uit elkaar kunnen groeien.

Kunnen. Want gelukkig gebeuren er meer goede dingen dan kwade. Het is immers zo, dat het kwade vaak eerder wordt opgemerkt dan het goede. 'Het kwade schreeuwt, het goede fluistert,' wordt wel eens gezegd. En daarnaast moet je vaststellen, dat De meeste mensen deugen, zoals de titel van het boek van Rutger Bregman luidt. Kennelijk heeft de schrijver daarmee een schot in de roos gedaan, want er zijn al meer dan 275.000 exemplaren van verkocht.

Mensen kunnen dus uit elkaar groeien. Waar dat gebeurt, zouden we moeten proberen de tegenstellingen te overbruggen. Daar zouden we moeten proberen meer tolerantie op te brengen voor andermans opvatting of voorkeur. Tolereren wil zeggen, dat je de ander de gelegenheid geeft om anders te zijn. Ook als dat jou minder goed uitkomt. Daarom is het belangrijk je ervan bewust te zijn, dat tolerantie schuurt. Je respecteert de ander in haar of zijn anders zijn, geeft daardoor de ander de kans om zichzelf te zijn. De ruimte die op deze manier ontstaat is nu juist geen afstand tussen mensen, maar eerder een overbrugging. Het is contraproductief om je eigen overtuiging aan een ander op te leggen, koste wat kost. Dat werkt alleen maar averechts. Het levert veel meer op als je de ander uitnodigt tot gesprek, tot luisteren over en weer, tot wederzijds begrijpen en verstaan.

Misschien is dit wel een van de belangrijkste inzichten die we ons eigen kunnen maken in deze tijd van beperkingen, die daardoor tegelijk een tijd is om na te denken… En met die gedachte (wederzijds begrijpen en verstaan) zetten we ook goede stappen in de richting van Kerstmis.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten