26 maart 2016

Aan het debacle voorbij

Overweging op Stille Zaterdag
Huiskamerviering te Rilland

Lezingen: 1 Tessalonicensen 4,13-18; Johannes 14,1-7

Het is vroeg in de morgen, op een wolkeloze dag tegen het einde van maart. Je bent al buiten, maar het is nog kil en koud. Het belooft een mooie dag te worden, maar of de regen zal wegblijven, is nog onzeker. Je hoopt dat de dag zonovergoten zal zijn, maar of dat ook zo is, moet je afwachten. In die stille verwachting denk je terug aan de dag van gisteren. Niet alleen het weer was onaangenaam en guur. Ook al je bezigheden werden getekend door teleurstelling en alles wat maar kon tegenzitten. Maar misschien wordt het vandaag beter. Je hoopt het. Je bent in stille afwachting.

Zo zijn wij vandaag hier samen, gastvrij ontvangen in deze huiskamer. In stille afwachting bijeen. Want de herinnering aan het gruwelijke lijden van Jezus ligt nog vers in ons geheugen. Het debacle leek compleet. Alles, waarop de hoop van de leerlingen – van ons – op was gevestigd, is compleet de grond in geslagen. Maar toch, vandaag zijn we in stille afwachting van wat gaat komen. We bevinden ons in de tijdsspanne tussen enerzijds mislukking en anderzijds aan de mislukking voorbij. Maar of we werkelijk daar kunnen komen, voorbij aan de mislukking, dat moeten we nog afwachten. We zijn nog niet aangeland bij het lege graf, maar moeten nog wachten en hopen.

20 maart 2016

Het individualisme failliet?

Beschouwing

De individuele vrijheid van mensen beschouwen wij in onze samenleving als een groot goed. Deze vrijheid is in de Nederlandse grondwet vastgelegd en wordt daarin gegarandeerd als onder meer de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van godsdienst en de vrijheid van vereniging. Het adequaat omgaan met de individuele (en ook met de gezamenlijke) vrijheid veronderstelt een morele verantwoordelijkheid, die gevormd en getraind moet zijn om tot de juiste keuzes te komen in het handelen en spreken. Natuurlijk kunnen die keuzes verschillen naar gelang de persoonlijke aard en de voorkeuren van de individuele mens, de maatschappelijke, politieke of economische omstandigheden waarin hij/zij zichzelf aantreft of het levensbeschouwelijke referentiekader dat wordt gehanteerd.

Referentiekader

In voorgaande tijden werd de morele verantwoordelijkheid van mensen mede gevormd door 'de grote verhalen'. Mede, want ook de persoonlijke en maatschappelijke omstandigheden zijn van invloed op hoe de morele verantwoordelijkheid van mensen zich ontwikkelt. Het teloorgaan van de grote verhalen, van de overkoepelende betekenissystemen (zoals christendom, socialisme of humanisme) heeft tot gevolg, dat mensen in de postmoderne tijd hun eigen referentiekader moeten samenstellen, waarmee de moraliteit gevormd kan worden. Of in bepaalde gevallen ook misvormd kan worden. De sociale ondersteuning (al moet gezegd: soms ook de sociale controle) bij het vormen van de morele capaciteiten ontbreekt immers goeddeels.

13 maart 2016

Tweede kans

Filmrecensie van Troubled Water (2009)
Regie: Erik Poppe

In de gevangenis bespeelt Jan Thomas Hansen het kerkorgel tijdens de diensten. Wanneer hij vervroegd wordt ontslagen, na een straf van acht jaar wegens veroordeling voor kindermoord, zoekt hij een baan als organist in een Lutherse kerk. Hij gebruikt alleen de naam Thomas, zwijgt over zijn verleden en wordt aangenomen. Er ontwikkelt zich een goede verstandhouding met Anna, de priester van de kerk, die een zoontje heeft uit een eerdere relatie. Jens en Thomas kunnen het goed vinden.

In flash backs wordt duidelijk, dat Jan Thomas en een vriend in een kinderwagen een jongetje (Isak) hebben meegenomen, enkel met de bedoeling om de beurs van de eigenares te stelen. Maar als het jongetje Jan Thomas herkent, raken de mannen in paniek. Het jongetje raakt gewond. Jan Thomas laat het lichaam van het jongetje wegdrijven in de rivier. Het stoffelijk overschot wordt nooit meer gevonden.

Vergeving

De film laat een afwisseling van verhaallijnen zien, die je als kijker pas gaandeweg met elkaar in verband kunt brengen. Een beproefde manier om de spanning op te voeren en de aandacht van de kijker vast te houden. In deze film is het een geslaagde manier om de gebeurtenissen vanuit verschillende standpunten weer te geven.