26 augustus 2018

Integere mensen

Overweging bij de Oogstdankviering van de ZLTO te Kwadendamme

Lezing uit de 'Bijbel in gewone taal': Lucas 6,43-45

Het ging over een verschil van 3 millimeter. Zoveel te klein waren de pruimen, althans volgens de supermarkt die ze om die reden niet in de verkoop wilde doen. Een opstelling als deze geeft aan, dat we een samenleving hebben ontworpen waarin alleen 'perfect' goed genoeg lijkt te zijn. Alles wat onder de maat blijft (letterlijk in dit geval) wordt snoeihard afgeserveerd. En ik ben bang, dat dit niet alleen geldt voor pruimen, maar in sommige gevallen ook voor mensen. Dan vraag je je werkelijk af: in wat voor wereld leven we eigenlijk? En moeten we dat we willen?

Gelukkig maakte een actie via sociale media duidelijk (op hartverwarmende wijze), dat het ongelijk van de supermarkt vele malen groter was dan de schamele 3 millimeter. En er zijn gelukkig ook grutters, die zogenaamd 'misvormde' producten als smakelijk voedsel in de schappen hebben liggen. Er is dus ook oog voor de kwaliteit van producten en van mensen, die niet voldoen aan wat kennelijk als hoogste ideaal wordt voorgesteld. Ook het hergebruik van goederen en grondstoffen wijzen in die richting. Kringloopwinkels zijn dankbare afnemers van spullen, die bij de één eigenlijk maar in de weg staan en bij de ander een welkome aanvulling vormen op de inrichting van het huis. Al in 2014 bedacht een toen 19-jarige student van de TU in Delft een methode om de plastic soep uit de oceanen te kunnen verwijderen.

19 augustus 2018

De dingen die ertoe doen

Overweging bij de 20e zondag door het jaar (jaar B)

Lezingen: Spreuken 9,1-6; Johannes 6,51-58

Menselijke deugden en ondeugden worden in oude literatuur en in middeleeuwse toneelstukken vaak voorgesteld als personen. Zo kennen wij bij voorbeeld Vrouwe Fortuna, die het geluk voorstelt, of Vrouwe Justitia, die staat voor de rechtvaardigheid.

In de heilige Schrift wordt de wijsheid dikwijls verbeeld als een vrouw. Zo vertelt vandaag de eerste lezing over Vrouwe Wijsheid, die haar huis gastvrij heeft opengezet. Zij nodigt mensen uit om bij haar aan tafel te komen: 'Eet van mijn brood en drink van mijn wijn; laat je onverstand varen en zie wijze mensen te worden', zo zegt zij.

De bijbel spreekt in de eerste lezing van vandaag over levenswijsheid. Die doe je niet allereerst op uit boeken. Ze is vooral een resultaat van ervaring. Wat wij van anderen leren en wat wij zelf meemaken aan lief en leed, en hoe wij daaraan in ons leven een plek weten te geven, dat maakt ons levenswijs. In de eerste lezing vraagt Vrouwe Wijsheid ons, dat wij ons voeden met de dingen waarvan wij echt wijzer, levenswijs worden.

12 augustus 2018

Leven vanuit een belofte

Overweging bij de 19e zondag door het jaar (jaar B)

Lezingen: 1 Koningen 19,4-8; Johannes 6, 41-51

Afbeelding: pixabay.com
Een paar keer in zijn leven maakt een mens de balans op van de periode die achter hem ligt. De fase van de puberteit, de periode rond ruwweg het veertigste levensjaar en de jaren die voorafgaan aan de levensavond zijn daarom belangrijke momenten. Want bepaalde vragen komen juist dan wat nadrukkelijker aan de orde. Ben je tevreden over het beeld dat je van jezelf hebt? Ben je tevreden over wat je hebt gedaan of bereikt? Ben je tevreden over de relatie die je hebt met anderen en met jezelf? En dan komt onvermijdelijk ook de beslissende vraag: moet ik doorgaan op de ingeslagen weg, of is het nodig om een andere richting te kiezen?

Met die beslissende vraag houdt ook Elia zich intens bezig. Ook al is hij een van de grootste profeten van het Oude Testament, toch is ook hij maar een mens, met menselijke twijfels en angsten. In het verhaal dat voorafgaat aan de lezing van vandaag, heeft Elia aan het volk op een indrukwekkende manier laten zien, dat alleen Jahweh de ware God is, en niet de vruchtbaarheidsgod Baäl. Maar daarmee heeft Elia zich de haat op de hals gehaald van koningin Izebel. Zij had de Baälcultus in Israël sterk bevorderd. Hij vlucht naar de woestijn, legt zich neer en wil liever inslapen en dood zijn. God zelf moet de zaak maar verder opknappen.

05 augustus 2018

Leerschool in vertrouwen

Overweging bij de 18e zondag door het jaar (jaar B)

Lezingen: Exodus 16,2-4.12-15; Johannes 6,24-35

Er zijn veel manieren, waarop mensen zoeken naar vervulling in hun leven. De een doet alles om het zijn geliefde naar de zin te maken, de ander zoekt het in vrijwilligerswerk voor Amnesty. Weer een ander verliest zich helemaal in muziek of sportieve uitdagingen, en een vierde komt tot zichzelf in de stilte van een klooster. Op allerlei manieren willen mensen zin en invulling geven aan hun bestaan. De honger naar zin is vandaag misschien wel groter dan ooit, al zoeken veel mensen deze zinvervulling niet meer in de kerken.

De Schriftlezingen vandaag gaan ook over de vraag, hoe de honger naar zin kan worden vervuld. In de eerste lezing hoorden we een gedeelte uit het lange verhaal over de tocht van de Israëlieten door de woestijn. De zin van deze barre tocht is, dat het volk van God is bevrijd uit de slavernij in Egypte, en dat het op weg is naar eigen grond om op te wonen. Maar de ontberingen onderweg brengen de Israëlieten aan het twijfelen. Vrijheid is een mooi ideaal, maar als je omkomt van de honger, dan is zo'n ideaal eerder een illusie. Het voormalige slavenvolk stelt zijn leider, Mozes, verantwoordelijk voor het dreigende fiasco. En in zijn persoon wordt eigenlijk ook God ter verantwoording geroepen. Het vertrouwen wordt opgezegd.