14 mei 2015

In de wolken

Overweging op Hemelvaart
bij de oecumenische viering in 's-Heer Arendskerke

Lezingen: Handelingen 1,4-11; Johannes 17,9-11

Precies tien dagen geleden hebben wij de doden herdacht die gevallen zijn in en sinds de Tweede Wereldoorlog. Wij roepen hun namen, hun levens terug in onze herinnering, omdat wat zij deden nog steeds van betekenis is voor ons, vandaag. Ook als een dierbare uit ons midden is overleden, helpen de herinneringen ons om haar of zijn betekenis voor ons, vandaag, levend te houden. En vaak roept de ene herinnering de andere op. Herinneringen zijn dus belangrijk om iets of iemand betekenis te geven voor nu. Herinneren wil dus niet alleen zeggen: terug gaan naar het verleden; herinneren helpt ons ook verder op onze levensweg. Herinneren is: terugkijken om vooruit te kijken. De herinnering geeft kracht om door te gaan.

Het verhaal waarin verteld wordt, dat Jezus werd opgenomen in een wolk is ook zo'n verhaal. Zijn vrienden kunnen de gedachte aan hem maar niet loslaten, zoals je de gedachte maar niet kunt loslaten aan een geliefde die gestorven is. Maar in de verhalen die ons in de afgelopen weken zijn verteld hebben ontmoetingen plaatsgehad tussen Jezus en zijn vrienden. Zijn dood blijkt niet het einde te zijn van de hoop, die hij tijdens zijn leven heeft gewekt bij veel mensen. Maar vandaag is er een moment aangebroken, zo vertelt het verhaal, dat Jezus terugkeert naar de Vader. Opgenomen in een wolk, zo staat er.

10 mei 2015

Binnenstaanders

Overweging op de 6e zondag van Pasen (jaar B)

Lezingen: Handelingen 10,25v.34v.44-48; Johannes 15,9-17

Het ritme van onze dagen wordt vaak bepaald, doordat we leven van de ene gebeurtenis naar de andere, van het ene hoogtepunt naar het volgende. Van je verjaardag in januari leef je toe naar het bedrijfsuitje in februari, en vandaar zie je weer uit naar de korte vakantie rond de Paasdagen. Vervolgens bereid je je voor op de verjaardag van je moeder in mei en dan kijk je alweer vooruit naar de zomervakantie. Op die manier brengen de hoogtepunten een zeker ritme aan in ons leven.

Zo wordt in de kerk het ritme van het jaar bepaald door de drie feesten van Kerstmis, Pasen en Pinksteren. Pasen is het al geweest, Pinksteren moet nog komen. Vandaag nemen we alvast een aanloopje naar Pinksteren toe. Het verhaal uit de Handelingen van de Apostelen is een verhaal waarin blijdschap en hoop doorklinken. De romeinse legerofficier Cornelius is de eerste, die als niet-jood tot het christendom overgaat.

Preludium op Pinksteren

Het verhaal over de bekering van Cornelius klinkt vandaag als een soort preludium, een voorspel op de grote gebeurtenis van Pinksteren. Vandaag is er een toegetredene tot het christendom, maar met Pinksteren wordt verteld dat er drieduizend mensen zich laten dopen. En ook vandaag al hebben we gehoord, hoe de heilige Geest (net als straks met Pinksteren) neerdaalt op allen die naar de toespraak van Petrus luisterden.

03 mei 2015

Maatwerk gevraagd

Het is een goede verworvenheid van de huidige samenleving, dat wij de mogelijkheid hebben om zelf te kunnen bepalen hoe wij ons leven inrichten. Daardoor kunnen wij een levensstijl ontwikkelen, die bij ons past. Deze gedachte gaat uit van de vooronderstelling, dat mensen op deze manier het beste kunnen gedijen. De mogelijkheid tot zelfbeschikking geeft ons immers de kans om onze capaciteiten op de meest effectieve manier te benutten en onze verlangens optimaal na te streven.

Norm

De mogelijkheid tot autonoom handelen en denken is een verworvenheid die zodanig tot norm verheven is, dat gemakkelijk wordt voorbijgegaan aan de verschillende gradaties, waarin het mensen lukt om deze autonomie te realiseren. Autonoom handelen veronderstelt immers niet alleen inzicht in de eigen levenssituatie, maar ook de mentale ruimte om een adequate invulling te geven aan het persoonlijke levensproject. Die mentale ruimte wordt minstens voor een deel bepaald door de economische omstandigheden waarin mensen zichzelf aantreffen. Om het maar simpel te zeggen: wie moet sappelen om rond te komen, kan waarschijnlijk minder energie steken in zijn dromen en verlangens dan iemand die goed in de slappe was zit. En daarnaast speelt ook een rol of mensen zich een zekere intellectuele en/of culturele ontwikkeling hebben kunnen eigen maken. Wie het niet gegeven is om goed te kunnen leren, of wie geen toegang heeft tot de culturele bronnen van onze samenleving, die valt gemakkelijk buiten de boot. Kortom, de tot norm verheven autonomie is een ideaal, dat niet voor iedereen onverkort en op dezelfde wijze geldt of zelfs maar kan gelden.