13 december 2020

De onbekende verwelkomen

 Overweging bij de 3e zondag van de Advent (B)

Lezingen: Jesaja 61,1-2a.10-11; Johannes 1,6-8.19-28

Je staat te wachten op het perron omdat je iemand moet afhalen van de trein. In het verleden had je wel eens onderling contact, maar je hebt elkaar al jaren niet meer hebt gezien. Het kan zijn, dat je de persoon niet direct herkent. Of misschien zelfs helemaal niet. En toch weet je dat je haar of hem moet meebrengen voor een bespreking op kantoor. Lastig is dat. Wachten op iemand die je niet herkent.

Over zo'n situatie wordt ook verteld in de lezing uit het evangelie. Een delegatie van de farizeeën wordt
op weg gestuurd om onderzoek te doen. Want men heeft gehoord over ene Johannes, die mensen doopt. En dat doet hij opdat ze een nieuw begin kunnen maken. En als er in de Joodse religie sprake is van een nieuw begin, dan is er al gauw het vermoeden dat de Messias erbij betrokken is. De Messias, dat is de goddelijke gezant die de mensen nader tot elkaar en nader tot God zelf moet brengen. Zou Johannes dan die gezant zijn? Dat is de vraag van de gedelegeerden.

Een mysterieus antwoord

Maar nee. Helaas pindakaas. Deze Johannes wijst het goddelijke gezantschap resoluut van de hand. Ik. Ben. Het. Niet. Hij verwijst naar een ander, maar het is nogal een mysterieuze verwijzing. 'De ware goddelijke gezant is onder jullie aanwezig, alleen herkennen jullie hem niet.' Hier is iets vreemds aan de hand. De Messias is er, maar omdat je hem niet herkent, is hij er toch ook niet. Omdat je hem niet herkent kun je hem ook niet erkennen als zijnde de Messias.

Het grappige aan dit verhaal is, dat de delegatie van de farizeeën op zoek is naar een onomstreden en eenduidig antwoord. Men wil de Messias kunnen aanwijzen: deze is het, onmiskenbaar. Maar dat is een nogal strakke manier van kijken naar de feiten. Met zijn mysterieuze antwoord wil Johannes erop wijzen, dat je misschien wel een andere manier van kijken moet aanleren. Het gaat misschien niet zozeer om wat je ziet gebeuren, maar om wat kan gebeuren. Met andere woorden, je moet eerder kijken naar mogelijkheden dan naar kale feiten.

Het gebeurt nu

En als het gaat over het onderkennen van mogelijkheden en nieuwe perspectieven, dan mogen we op deze zondag ons oor te luisteren leggen bij de profeet Jesaja. Hij kondigt genezing aan voor wier hart gebroken is, vrijheid voor wie in gevangenschap verkeert. Heil en gerechtigheid van Godswege zullen mensen ten deel vallen. Wie zou nu niet zo'n boodschap willen horen? En als je de woorden van Jesaja goed leest, dan gaat het niet over een belofte die in de toekomst vervuld zal worden. Nee, het gebeurt nu. Je kunt het zelf waarnemen, als je met de juiste ogen wilt kijken. Of om het op zijn Cruyffiaans te zeggen: 'Je ziet het pas als je het door hebt.' Je moet dus op een bepaalde manier leren kijken.

Op deze derde zondag van de Advent leert Johannes ons, dat – willen we met kerst de komst van de Messias werkelijk kunnen ervaren – wij anders dan gewoonlijk moeten kijken. Misschien betekent dat wel vooral, dat wij ons niet laten afleiden door spektakel en glitter, maar dat we op zoek gaan naar de kleine gebaren die het leven aangenaam en mooi maken. Juist in deze tijd, waarin we ons vergeefs verheugen op een omvattend samenzijn tijdens de Kerstdagen, zijn we blij als we met spreiding van het bezoek toch al onze dierbaren kunnen zien. Of we sturen een extra kaartje, doen nog maar een telefoontje, naar mensen van wie we weten dat ze daar behoefte aan hebben. Misschien doen we een extra donatie aan de Adventsprojecten van de kerken, omdat daarmee het leven van mensen ver weg toeneemt in kwaliteit. Misschien bidden we een keertje meer dan anders voor mensen die wel wat aanvullende steun kunnen gebruiken.

De onbekende verwelkomen

En overal waar dit soort dingen gebeuren (nee: ze halen de krant niet, maar ze doen wel ertoe), overal daar komt de Messias dichterbij in het leven van mensen die hebben geleerd anders te kijken. Overal waar mensen toewijding en zorg besteden aan elkaar, daar wordt die onherkenbare Messias opeens herkenbaar. Niet als iemand, die je met prikkende vinger kunt traceren, maar als iemand die ervaren kan worden in de hartelijke zorgzaamheid van mensen onderling. De Messias kan ervaren worden in de manier waarop mensen tot hun recht gebracht worden, in de manier waarop mensen opkomen voor elkaar, in de manier waarop zorgzaam wordt omgegaan met de aarde waar wij op leven mogen.

Wanneer wij ons toeleggen op die andere manier van kijken, wanneer we ons toeleggen op het draaglijk maken van wat eigenlijk slechts moeizaam te torsen is, dan mogen wij erop vertrouwen dat de Messias ook echt ervaren wordt in ons eigen leven. Dan mogen we erop vertrouwen dat we de onbekende bekende Messias toch van harte welkom heten. Dan mogen we erop vertrouwen, dat Kerstmis straks ook echt Kerstmis zal zijn. Een vreugdevol feest omdat heil en gerechtigheid van Godswege ons ten deel vallen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten