Goede kost

Filmrecensie van Nebraska (2013)

Regie: Alexander Payne

Sinds enkele jaren bied ik samen met ds Egbert Rietveld onder de noemer Goede kost een programma aan van maaltijd en film, ontmoeting en gesprek. Want niet alleen de innerlijke mens heeft behoefte aan voedsel, ook spirituele voeding is hoogst noodzakelijk. In de Dorpskerk te Heinkenszand komen we vier keer per jaar bijeen voor een eenvoudige, maar voedzame maaltijd, waaronder de geanimeerde gesprekken worden gevoerd. Na een uurtje bekijken we een 'voedzame' film die aanleiding geeft tot uitwisseling en verdieping.

Vastbesloten

In oktober keken we naar Nebraska (2013), een tragikomische roadmovie over de reis die Woody Grant maakt om de prijs te incasseren van een – zo meent hij – winnend lot. Een miljoen dollar, jaja! Hij moet wel de prijs vanuit zijn woonplaats Billings, Montana, persoonlijk ophalen in Lincoln, Nebraska. Dat is een reis van een slordige 1000 kilometer. Iedereen in zijn omgeving beseft, dat het pure volksverlakkerij is, maar Woody is vastbesloten zijn prijs in ontvangst te nemen.

Hoewel hij onvermurwbaar is in zijn voornemen, leren we Woody ook kennen als Korea-veteraan, alcoholist en echtgenoot in een bloedeloos huwelijk. Zijn vrouw Kate is een bazig mens. Als geen ander kan ze vitten op alles en iedereen. Er zijn twee zonen, David en Ross. De eerste trekt op zijn vader en de tweede op zijn moeder. David, niet erg succesvol als verkoper van audioapparatuur, gaat uiteindelijk met zijn vader op pad om diens droom te volgen. Van de prijs wil Woody een nieuwe truck en een compressor kopen, al wordt nergens in het verhaal precies duidelijk wat hij met deze 'bezittingen' wil doen. Woody heeft niet eens een geldig rijbewijs. Misschien wil hij met de nieuwe spullen vooral zijn gevoel van eigenwaarde opkrikken. En dat is precies wat David doet besluiten om de reis samen met zijn vader te aanvaarden.

'Vrienden'

Onderweg blijkt, dat er nog familie en oude 'vrienden' zijn, die menen recht te hebben op een deel van de prijs. Ieder van hen heeft wel een eigen reden om deze claim te ondersteunen. Maar om iets weg te geven van die geldsom, moet je hem wel eerst in handen hebben. Je voelt al aankomen, dat Woody uiteindelijk alleen met een troostprijsje naar huis gaat. Maar David weet het zo te spelen, dat zijn vader tenslotte toch kan rijden in 'zijn' pick-up met een compressor in de laadbak.

Bijzonder aan de film is, dat hij helemaal in zwart-wit is geschoten. Daarmee wordt de focus geheel gelegd op de personages en de uitgestrekte landschappen. Heel raak is de typering van de mannen in de familie, wanneer zij – minuten lang – in stilte naar een honkbalwedstrijd op televisie aan het kijken zijn. De stilte wordt enkel onderbroken door een nietszeggende conversatie over auto's, compleet los van wat er in de wedstrijd gebeurt. En toch voel je dat er een sterke band is tussen de mannen.

Reis naar binnen

Het is een film die ontroert, zonder sentimenteel te worden. De toewijding en het enorme geduld van David voor zijn vader zijn indrukwekkend. De reis van Montana naar Nebraska is ook een reis naar binnen, waardoor vader en zoon nader tot elkaar komen.

In het nagesprek geven de deelnemers van Goede kost blijk ervan, dat ze hun ogen – en vooral hun hart – goed de kost hebben gegeven. Allerlei details uit de film, die mij eerder nog niet waren opgevallen, worden terloops of uitvoerig gememoreerd. Dat maakt zo'n avond, al zie ik de film voor de derde keer, voor mij opnieuw erg verrassend.