De handen ineen

Overweging bij de oecumenische Openluchtdienst te Hansweert
30 augustus 2015

Lezingen: Ruth 1,14-19; Lucas 10,1-5

Of het klikken gaat tussen mensen, is altijd weer spannend. Zeker wanneer je anderen voor het eerst ontmoet, dan is het altijd even aftasten. Als je elkaar wat langer kent, dan weet je wel ongeveer wat je aan elkaar hebt. Maar zelfs dan is er geen garantie, dat je samen op dezelfde golflengte zit. Je kunt van mening verschillen, je kunt – als het tegenzit – ook behoorlijk uit elkaar groeien. De spanning, die altijd aanwezig is in de relatie tussen mensen, is in zekere zin ook voelbaar in de lezingen van deze openluchtdienst.

Verbondenheid

Ruth en haar zuster Orpa zijn van origine Moabitische vrouwen. Voor de Joden behoren zij dus tot de heidenen. Dat brengt al een zekere spanning met zich mee bij de toehoorders van het verhaal destijds. Want het verhaal begint eigenlijk met te zeggen, wat Ruth en Orpa niet zijn. Ze zijn eigenlijk niet OSM (ons soort mensen). Hun schoonmoeder Naomi, een joodse vrouw en zelf ook weduwe net als Orpa en Ruth, wil terugkeren naar haar eigen volk als de hongersnood in Juda voorbij is.


De scène in het verhaal is een cruciaal moment. Orpa, die aanvankelijk ook met Naomi mee wilde, kiest ervoor om toch bij haar Moabitische familie te blijven. Maar Ruth voelt een hele krachtige band met Naomi. Die band is sterker dan haar Moabitische wortels. 'Uw volk is mijn volk, en uw God is mijn God,' zegt ze. Met deze uitspraak heeft Ruth, ook al is zij een heidense vrouw, het hart gewonnen van de joodse toehoorders van toen. De krachtige verbondenheid tussen Ruth en Naomi maakt beiden vrouwen sterk in hun terugkeer naar het land, waar zijn geen enkele bestaanszekerheid hebben. Ze zullen moeten leven van de welwillendheid van de lokale bewoners. Gelukkig pakt dit goed uit, maar vooral door de handen ineen te slaan, kunnen Naomi en Ruth hun moeilijkheden trotseren.

Op missie

Spanning voel je ook in het verhaal uit het evangelie. Als Jezus zijn vrienden op missie stuurt, dan geeft hij meteen de waarschuwing mee dat het gevaarlijk kan zijn. Want de opdracht om het het goede nieuws overal ter wereld te vertellen (de boodschap van gerechtigheid en vrede, van liefde en barmhartigheid) is niet bij iedereen welkom. Als je met dit goede nieuws de wereld intrekt, dan zul je in situaties verzeild raken, waarin je je voelt als lammeren tussen de wolven. Het is een boodschap, die je kwetsbaar maakt in een wereld, waarin machtsdenken en economische belangen de dienst lijken uit te maken.

Die kwetsbare opstelling is precies de reden, waarom Jezus twee aan twee zijn vrienden erop uit stuurt. Door de handen ineen te slaan, sta je sterker, heb je steun aan elkaar, ben je weerbaar. Door de handen ineen te slaan, wordt de onderlinge band versterkt, is de eensgezindheid groter, voel je een grote verbondenheid. Je kunt elkaar bevestigen in het uitvoeren van je missie. En je weet, dat je samen voor dezelfde uitdaging staat.

En wij?

En wij, zoals we vandaag hier bijeen zijn, staan wij niet ook voor dezelfde uitdaging? Zijn ook wij niet geroepen om de missie te aanvaarden, die Jezus ons meegeeft? Moeten ook wij niet het goede nieuws brengen in een wereld, die zich vaak lijkt te richten op totaal andere zaken? Want laten we eerlijk zijn: het heeft er alle schijn van, dat geloven in de evangelische boodschap steeds minder betekenis krijgt in de wereld van vandaag. Moeten we niet – precies daarom – de handen ineen slaan?

Het is hoe dan ook een goed teken, dat wij als christenen uit verschillende kerken elkaar hier gevonden hebben in dit uur. Dat wij met elkaar de inspiratie zoeken, die ons verder helpt om onze missie serieus te nemen. En dat we dat willen doen in alle openbaarheid: niet opgesloten binnen de muren van onze kerkgebouwen, maar onder de blote hemel, waar iedereen die interesse heeft ons kan zien en horen.

Maar misschien is er nog een andere manier om onze handen ineen te slaan. En dat is, dat we niet te zeer vasthouden aan wat is geweest, maar dat we – samen – proberen te kijken naar wat komen kan. Misschien zijn er zich wel andere vormen van geloof aan het ontwikkelen, die wij nu nog maar moeizaam kunnen herkennen, maar die wel degelijk met de evangelische boodschap te maken hebben. Het kunnen uitingen van geloof zijn, die meestal de voorpagina van de krant niet halen, en toch zijn ze gebaseerd op wat Jezus ons wil voorhouden over gerechtigheid en vrede, barmhartigheid en liefde.

Het goede nieuws zichtbaar

Waar mensen ondanks hun verschillen toch met elkaar tot verzoening komen, daar wordt het goede nieuws van God zichtbaar. Waar mensen zich daadwerkelijk inzetten en zorg hebben voor elkaar, daar wordt het goede nieuws zichtbaar. Waar mensen een hartelijk woord spreken, of gewoon maar aanwezig zijn om te luisteren naar de sores van een ander, daar wordt het goede nieuws zichtbaar. Waar mensen bewust kiezen om ons leefmilieu te beschermen en onze mooie aarde bewoonbaar te houden, daar wordt het goede nieuws zichtbaar. En waar mensen hun spiritualiteit verdiepen en versterken, ook al gebeurt dat anders dan in een kerkdienst, daar wordt het goede nieuws zichtbaar. En waar mensen de handen ineenslaan om in onze samenleving plaats te maken voor wie hun eigen grond en familie achterlaten, op zoek naar een betere toekomst voor zichzelf en hun kinderen, daar wordt het goede nieuws zichtbaar. Maar ook als wij straks financiële steun geven aan de activiteiten van dit Jeugdhonk of van de Missie Verkeersmiddelenactie, daar wordt het goede nieuws zichtbaar.

En waar mensen sowieso de handen ineenslaan om te werken aan een betere toekomst, een toekomst van gerechtigheid en vrede, van liefde en barmhartigheid, daar is geloof en onderlinge verbondenheid de dragende kracht om er samen de schouders onder te zetten.