De tijd is rijp

Overweging op Oudejaarsavond

Lezingen: Prediker 3, 1-13; Marcus 1, 9-15

Als je een ontmoeting hebt met iemand, die je niet kent, dan kan het even duren voordat je doorhebt hoe hij of zij reageert. Er zijn mensen, die de kat uit de boom kijken voordat ze zich bloot geven. Anderen vallen meteen met de deur in huis. Sommige mensen laten je met een zekere omzichtigheid weten, wat ze ergens van vinden. En er zijn er ook die zonder omwegen en recht uit het hart spreken. Ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is, zeggen we dan.

De evangelist Marcus is er een van het type 'met de deur in huis vallen'. Hij heeft geen verhaal over de geboorte van Jezus, zoals de andere evangelieschrijvers Lucas en Mattheüs. Hij begint gewoon met enkele inleidende woorden over het werk van Johannes de Doper. En Marcus is nog nauwelijks met zijn verhaal op gang, of hij vertelt al over de gebeurtenis, waarbij Jezus zelf wordt gedoopt. Ook de aansluitende opmerkingen over het verblijf van Jezus in de woestijn zijn kort en krachtig. En vervolgens meldt Marcus dat Jezus naar Galilea ging om het goede nieuws te verkondigen. Maar dan zet hij de zaken ook meteen op scherp. Want, vertelt Marcus, dit is wat Jezus zei: 'De tijd is rijp, het koninkrijk van God is nabij.'

God zoekt óns

Overweging op het hoogfeest van Kerstmis

Lezingen: Jesaja 9,1-3.5-6; Lucas 2,1-14

Heb je dat nou ook wel eens? Je bent op zoek naar iets, dat je dringend nodig hebt – en je kunt het maar niet vinden. Bijvoorbeeld een recept van een hoofdgerecht dat je maar eens per jaar gebruikt of misschien wel een bepaalde foto. Hoe je ook zoekt, het komt niet boven water. Maar in al dat zoeken, kom je weer wel een foto tegen, die je al lang kwijt was, maar die toch heel dierbaar voor je is. Zo vallen je soms dingen in handen, waar je helemaal niet naar zocht, maar die toch heel bijzonder voor je zijn. Er zijn mensen die dit toeval noemen, maar anderen zeggen dan, dat het zo moest zijn. Het valt je letterlijk toe, het moest op je weg komen.

Met kerst zoeken wij momenten van harmonie en vrede in de wereld waarin wij leven. Ook in de loop van het jaar doen we dat, maar het lijkt wel alsof we er met kerst nog meer behoefte aan hebben. We zoeken naar momenten van gezelligheid en warmte, naar lichtpuntjes in het donker, naar sprankjes van hoop en rechtvaardigheid in onze wereld. En we doen er ook alles aan, om die positieve momenten dichterbij te halen en waar te maken. De gezamenlijke kerstmaaltijd, waar we graag van smullen en samen rond de tafel zitten; de verlichting die de laatste jaren al niet meer beperkt blijft tot de kerstboom maar ook buitenshuis duidelijk zichtbaar moet zijn; de acties als Serious Request waar we massaal aan mee doen of voor anderen misschien wel de bisschoppelijke Adventsactie – het zijn allemaal signalen van ons zoeken naar harmonie en licht, naar hoop en rechtvaardigheid. En misschien, misschien zijn het ook wel signalen van ons zoeken naar God in de wereld waarin wij leven.

Je plannen loslaten?

Overweging op de 4e zondag van de Advent (jaar B)

Lezingen: 2 Sam 7,1-5.8b-11.16; Lc 1,26-38

Uit een van de liedjes van John Lennon is het bekende zinnetje bewaard gebleven: 'Life is what happens to you while you're busy making other plans.' In het Nederlands: 'Het leven is wat je overkomt terwijl je druk bezig bent andere plannen te maken.' De dingen gebeuren vaak anders dan je had verwacht, soms ten kwade, maar vaak ook ten goede.

Onverwachte wending

In de lezingen van deze vierde zondag van de Advent wordt ons verteld hoe mensen met hun leven een bepaalde richting bedenken, terwijl God daar een volkomen onverwachte wending aan geeft. Neem nou maar het verhaal van koning David. We moeten dat verhaal situeren in de jaren rond 1000 voor Christus. David, van origine een herdersjongen, is gezalfd tot koning van Juda. Later breidt zijn koningschap zich uit over heel Israël. Dan kiest hij Jeruzalem als hoofdstad van zijn rijk. Er is politieke rust en economische welvaart. De ark van het verbond, die met de Israëlieten meereisde tijdens de tocht van veertig jaar door de woestijn, is ondergebracht in een tent. En dat, terwijl David zelf woont in een paleis dat past bij zijn status. Dan kan het toch niet zijn, dat de ark – symbool van Gods aanwezigheid bij zijn volk – in een eenvoudige tent verblijft! En David maakt plannen voor een heiligdom, dat meer recht doet aan Gods majesteit.

Niet zichtbaar, wel bepalend

Interview met Jeannet Kievit

in de serie Graven naar geloof

Bij tijd en wijle ruist de regen op de ramen van de serre, als ik op deze eerste echte herfstdag met Jeannet Kievit praat over haar vrijwilligerswerk. De serre is haar favoriete plek in het huis, dat ze met haar gezin bewoont in Kruiningen. 'Het is hier lekker licht, hier zit ik ook de meeste tijd,' zegt Jeannet.

Een ander zicht

Vrijwilligerswerk deed en doet ze in allerlei organisaties. Ze was lid van de ouderraad op basisschool de Welle in haar woonplaats. 'Naast de reguliere vergaderingen waren er vooral veel activiteiten rond Sinterklaas en Kerst en als er schoolreisje was. Door deze bezigheden leerde ik andere ouders beter kennen en ook de leerkrachten. De hele organisatie van de school kreeg ik ook beter in beeld. Dat geeft een ander zicht op wat er allemaal speelt binnen de school.' In die activiteiten op de school van haar kinderen kon Jeannet haar gezonde nieuwsgierigheid en haar betrokkenheid heel goed kwijt. Iets wat ook geldt voor de vrijwilligersactiviteiten binnen de tennisvereniging.

Belofte wordt realiteit

Overweging op de 2e zondag van de Advent (jaar B)

Lezingen: Jesaja 40,1-5.9-11; 2 Petrus 3,8-14; Marcus 1,1-8

In de jaren 30 van de vorige eeuw was Dietrich Bonhoeffer een bekende predikant en theoloog in Duitsland. Hij was een markante tegenstander van het nazi-regime. Hij werd gearresteerd op aanklacht van hoogverraad. Na een verblijf in verschillende gevangenissen en concentratiekampen werd hij op 9 april 1945 geëxecuteerd. Een van zijn mooiste gedachten vind ik de volgende: 'God vervult niet al onze wensen, maar wel al zijn beloften.' Daarmee brengt Bonhoeffer twee dingen onder de aandacht. God komt niet tegemoet aan alles wat wij graag zouden willen. Er zijn wensen en verlangens, die niet vervuld worden. Maar de medaille heeft een keerzijde. Want God vervult wel wat hij toezegt aan mensen. En die belofte heeft altijd te maken met waar het in de lezingen van vandaag om gaat. God belooft namelijk gerechtigheid en vrede, hij belooft toekomst voor mensen, hij belooft een wereld waarin alle mensen een plaats zullen krijgen. En aan die belofte, zegt Bonhoeffer, blijft God trouw.

Oké, zullen sommige mensen misschien zeggen, belofte maakt schuld. Als God dan gerechtigheid en vrede belooft, waarom zorgt hij daar dan niet voor? Er zijn zelfs mensen, die ermee willen spotten: 'Wat is dat nou voor een God, die zijn belofte niet waar maakt? Kun je hem soms niet vertrouwen?' Ook in de tweede lezing hebben we gehoord, dat er mensen zijn die menen, dat God talmt met zijn belofte. Maar, zegt Petrus, dat is niet zo. Wat er aan de hand is, is dat God geduld heeft, veel meer dan mensen. Hij wil mensen daarmee de gelegenheid geven dat ze tot inkeer komen.