Aan stormen voorbij

Overweging bij de 19e zondag door het jaar (jaar A)

Lezingen: 1 Koningen 19,9a.11-13a; Matteüs 14,22-33

Foto: https://commons.wikimedia.org/

Het kan behoorlijk stormen in ons leven: soms in letterlijke zin, maar vaak ook in figuurlijk opzicht. Een flinke storm in het voor- of najaar kan grote schade aanbrengen. Niemand die daarop zit te wachten, maar af en toe gebeurt het gewoon. Ook in je persoonlijke leven of in je verhouding met andere mensen kan het wel eens flink tekeer gaan. Zoals bij een ziekte met ernstige gevolgen, gebrouilleerde verhoudingen in familie- of vriendenkring, verlies van een dierbare of van je werk. En we zien hoe de coronapandemie ons leven in veel opzichten onaangenaam op zijn kop heeft gezet.

Als het stormt, dan zoek je naar beschutting, naar een veilige plek. Wachtend tot de storm voorbij is hoop je dat de uiteindelijke schade meevalt. En misschien leer je ervan, dat bepaalde voorzieningen aan je huis verbeterd moeten worden. Of dat de manier waarop je anderen hebt benaderd aanleiding is om opnieuw het gesprek aan te gaan. En te zien of je toenadering kunt vinden of misschien zelfs nieuwe verzoening.

Zachte bries

Storm maakt ons bang. Bang voor schade aan bezittingen of schade in relaties. Wat doe je dan? Je zoekt beschutting, veiligheid, een nieuwe vorm van stabiliteit. Deze angst en ook het zoeken naar geborgenheid en veiligheid zien we terug in de lezingen van vandaag.

De profeet Elia heeft een turbulente tijd achter de rug. In de passage die voorafgaat aan de lezing van vandaag heeft hij het aan de stok gehad met koning Achab en met de zogenaamde profeten, die bij hem in dienst zijn. Zowel de koning als zijn profeten laten hun oren hangen naar de afgod Baäl. Elia heeft met een indrukwekkende vertoning laten zien wie de ware God is. Maar dan gaat bij hem toch de angst voor zijn eigen hachje overheersen. Elia vlucht voor de woede van de koning en zijn gevolg. Hij zoekt in de eenzaamheid naar een nieuw evenwicht, naar herstel van zijn vertrouwen in God. En dan vertelt het verhaal ons dat God niet te vinden is in het natuurgeweld van storm, van aardbeving of vuur. Nee, God laat zich vinden als wij hem herkennen in het suizen van een zachte bries. Geen bruut geweld, maar zachtmoedigheid is het aangezicht van God.

Houvast

In het evangelie is het Petrus die in de storm zoekt naar houvast. Terwijl we luisteren naar het verhaal, is het goed om te beseffen dat hier geloofstaal wordt gesproken. Het gaat hier niet allereerst om een feitelijke weergave van Jezus' overwinning op de wetten van de natuurkunde. Met 'lopen over het water' wordt hier vooral bedoeld, dat Jezus om zo te zeggen 'boven de storm staat'. Hij is degene die in stormachtige omstandigheden houvast en veiligheid kan bieden. Maar dat kan hij alleen als je bereid en in staat bent om je aan hem toe te vertrouwen. Dat is wat Petrus uiteindelijk ook doet. In zijn angst om te verdrinken beseft Petrus, dat hij het niet op eigen houtje zal redden. Hij roept Jezus om hulp en vindt houvast in diens uitgestoken hand. En hij belandt dan op een veilige plek in de boot, terwijl de storm gaat liggen.

Als het stormt in je eigen leven, dan zoek je naar houvast en geborgenheid, naar een plek waar je je veilig kunt voelen. Soms gebeurt dat door je terug te trekken uit turbulente omstandigheden, zoals Elia deed op de berg Horeb. Een tijd van afzondering kan je helpen om tot een nieuw evenwicht te komen. Vaak is het in zulke omstandigheden ook weldadig als er mensen zijn die met je meedenken. Mensen die op dat moment de juiste vragen aan je stellen. Of artsen en andere zorgverleners die je bijstaan om tot herstel van je gezondheid te komen. Wanneer zulke mensen er zijn, dan kunnen we daarin wellicht iets herkennen van de uitgestoken hand van Jezus. Of van het gefluister van de zachte bries, waarin Elia de aanwezigheid God herkende.

De hand reiken

Het doet je goed om in de uitgestoken hand van mensen die op jouw levenspad komen de aanwezigheid van God te herkennen. Maar het kan ook zijn, dat jij zelf voor anderen iets zichtbaar maakt van Gods zorgzame liefde. Door precies die uitgestoken hand te bieden. Of door aandachtig te luisteren naar wat voor die ander belangrijk is. Of door niet weg te kijken als een ander onrecht wordt aangedaan, maar juist dan het recht van de zwakste te verdedigen. Of door loyaal en toegewijd je vrijwilligerswerk te doen als bestuurslid van je sportvereniging. Of door met volharding en trouwe inzet de onontbeerlijke mantelzorg te verlenen aan je moeder of aan je buurman. Zo kun je anderen bijstaan om de storm in hun leven te doorstaan.

Stormen kennen we allemaal in ons leven. We komen er niet onderuit, ze horen er nu eenmaal bij. Maar we kunnen elkaar in zulke omstandigheden de hand reiken, zodat we daarin iets zichtbaar maken van Gods zorg voor ons en voor de wereld waarin wij leven.