Luisteren met je hart

Overweging bij de 17e zondag door het jaar (jaar A)

Lezingen: 1 Koningen 3,5.7-12; Matteüs 13,44-52

Het gebeurt wel eens, dat een ander veel beter dan jijzelf in de gaten heeft wat voor jou goed is in die fase van je leven. Rond de afgelopen jaarwisseling kreeg ik van verschillende mensen signalen, dat ik meer afstand moest nemen van mijn werk. Maar ik wilde het in eerste instantie niet horen. Tot ik – vanwege die signalen – tenslotte het inzicht toeliet, dat het zo niet langer kon. Ik heb mij ziek gemeld en de tijd genomen om na te denken over hoe ik mijn werk op een andere manier, met meer voldoening, zou kunnen aanpakken.

Foto: PxHere.com

Zonder de signalen van mensen uit mijn omgeving was ik waarschijnlijk nog langer – te lang – doorgegaan met de oude manier van werken. Ik ben dankbaar, dat mensen mij gewezen hebben op de gevaren van die oude manier. Want deze mensen waren (en zijn) mensen die geluisterd hebben met hun hart.

Luisteren met het hart, dat is ook wat Salomo wilde leren. Hij vraagt God geen lang leven of macht over zijn vijanden. Hij vraagt om recht te kunnen spreken over de mensen die hem zijn toevertrouwd. Hij vraagt om wijsheid, zodat hij onderscheid kan maken tussen goed en kwaad, onderscheid tussen wat het leven van mensen mogelijk maakt en wat dat leven beknot. Luisteren met het hart, dat is een manier van luisteren en zien die verder gaat dan wat zich voordoet in de platte realiteit. Het is luisteren vanuit een liefdevol zien wat de ander nodig heeft, werkelijk nodig heeft.

Confronterend

Dat is trouwens niet altijd een dankbare taak. De signalen die ik rond de jaarwisseling kreeg heb ik een tijdlang naast mij neergelegd. Daar stonden ze dan met hun goede gedrag, de mensen die het beste met mij voor hadden. Wie luistert met zijn hart, kan op de ander best wel eens confronterend overkomen. Maar omdat zulke adviezen gegeven worden met de beste bedoelingen, moet je ervan uitgaan dat ze komen uit een goed hart. En waar die adviezen ruimte krijgen, waar ze worden opgevolgd, daar ontstaan nieuwe kansen. Daar krijgt de realiteit een andere, onverwachte invulling. Al is het wel zo, dat daarvoor soms een crisissituatie nodig is. Een situatie waarin noodzakelijke beslissingen genomen moeten worden. De vijf maanden waarin ik mij heb teruggetrokken van mijn werk waren voor mij een periode waarin ik heb leren zien, wat in mijn situatie werkelijk van waarde is.

Zien wat er werkelijk toe doet, dat kan vragen om radicale beslissingen. Dat hebben we beluisterd in de parabels uit het evangelie. Alles, werkelijk alles wat je hebt te gelde maken om een waardevolle schat in handen te krijgen: dat is een radicale beslissing. Alles op alles zetten om het rijk der hemelen het jouwe te noemen.

Hier en nu

Maar pas op: dat rijk der hemelen is er niet pas straks, na dit leven. Het kan hier en nu al vorm krijgen: als mensen bereid zijn om te zoeken naar een liefdevolle manier van samenleven. Als mensen bereid zijn om elkaar met barmhartigheid te bejegenen. Als mensen bereid zijn zich in te zetten voor een samenleving waarin het recht van de zwakste zegeviert. Jezus nodigt ons uit om voor die droom alles opzij te zetten wat er niet toe doet. En dat vraagt om een keuze die je dagelijks opnieuw moet maken. In die zin is het een radicale keuze, een keuze die geworteld is in je overtuiging dat het de moeite waard is om te luisteren met je hart. De moeite waard om te zoeken en te zien naar wat werkelijk van waarde is.

Zien wat werkelijk van waarde is, kunnen we dat ook leren uit de crisis die de corona-pandemie heeft veroorzaakt? Als we alleen maar terug willen naar het oude, dan hebben we er niets van geleerd. Misschien is het waardevolle van deze crisis wel, dat we bereid bleken om meer oog te hebben voor de mensen om ons heen. Op 17 maart kopte de PZC: 'Crisis haalt het beste in mensen naar boven.' Als voorbeeld werd genoemd: restaurant deelt gratis soep uit aan minima, ouderen en zorgpersoneel. Zo zijn er tijdens deze moeilijke periode veel meer mooie initiatieven te noemen, waarvan je hoopt dat die ook in de komende tijd blijvend zullen zijn. Maar dat vraagt dus om dagelijkse keuzes, die laten zien wat er werkelijk toe doet. Als we vasthoudend zijn in het maken van deze keuzes, als we ons er radicaal aan verbinden, als we steeds beter leren om te luisteren met het hart, dan zul je zien dat het rijk der hemelen ook nu al een hemel op aarde kan zijn.