Smaak en kracht

Overweging bij de 5e zondag door het jaar (jaar A)

Lezingen: Jesaja 58,7-10; Matteüs 5,13-16

Wie een zoutarm of – misschien erger nog: zoutloos – dieet krijgt voorgeschreven, kan het plezier aan de maaltijd gauw vergaan. Oké, je kunt het voedsel wellicht een beetje anders op smaak brengen met allerlei kruiderijen, maar echt lekker? Nee, dat wordt het niet.

Foto: Pixabay.com

Soms lijkt het wel alsof ons leven met elkaar nogal zoutloos is, flauw en laf. Als we steeds maar de gewone dingen blijven doen, steeds maar leven van de ene dag in de andere, steeds maar doen wat in de mainstream van onze samenleving gebruikelijk is. Als we steeds maar onze eigen voordeeltjes voorop blijven stellen, steeds onze eigen vooroordelen (bewust of misschien ook wel onbewust) overeind houden. Als we geen moeite doen om ons te onderscheiden van wat de meerderheid van de mensen om ons heen toch al doen.

Aandacht

In het evangelie worden we uitgedaagd om ons nu juist wel te onderscheiden. Niet in de eerste plaats door op een grootse manier de dingen anders aan te pakken, want dat is wat ons vaak toch wordt voorgehouden door reclame, politiek en algemene opinie. Nee, het gaat er misschien allereerst om, dat je smaak geeft aan het leven door kleinschalig en laagdrempelig aandacht te geven aan ieder die meestal te weinig of helemaal geen aandacht krijgt. Aandacht, zou je kunnen zeggen, is een vorm van liefde – een liefde die licht laat schijnen in onze wereld, in ons leven. Met aandacht kun je laten zien, dat iemand of iets werkelijk ertoe doet, ook als heel de wereld daar anders over denkt. 'Alles wat aandacht krijgt, dat groeit,' wordt wel eens gezegd. Dat geldt voor het negatieve in ons leven, maar zeker ook voor het positieve. Het gaat ook op voor wie klein is. Of kwetsbaar in het leven staat. Oog hebben voor hulpeloze of verdrietige mensen, aandacht hebben voor wie onrecht wordt aangedaan, zorg besteden aan wie ziek of gehinderd wordt door handicap of ouderdom: het zijn allemaal vormen van liefde, die smaak geven waar mensen optrekken met elkaar.

Aandacht geven aan wie een beroep op je doet: het kan ertoe leiden, dat je je eigen agenda opzij moet zetten, omdat wat de ander nodig heeft belangrijker is van wat  jijzelf voor ogen hebt. Aandacht geven betekent, dat je jezelf kwetsbaar wilt opstellen, omdat niet jouw belangen maar de behoeften van de ander voorop staan. Het is zoals de profeet Jesaja ons voorhoudt: wie zijn brood deelt met de hongerigen, de naakten kleding geeft, de zwervers en vluchtelingen een onderdak verschaft, zich niet afkeert van zijn medemensen: die zal een licht zijn te midden van duisternis en chaos.

Anders

Natuurlijk beseffen we, dat er in onze wereld en in ons leven veel is, dat anders zou moeten. Er is veel chaos en ongenoegen, veel kwaadsprekerij en valse beschuldigingen, veel onrecht en minachting voor andermans rechten. Maar ook hier geldt: als je daar voortdurend aandacht op vestigt, dan groeit het alleen maar. De kunst is nu juist om het anders te doen. En dat is nu precies waartoe Jezus ons uitnodigt in het evangelie van deze zondag. Ons licht moet stralen voor het oog van de mensen, zodat zij de goede werken zien die wij doen. Die goede werken doen wij niet omwille van eigen eer en verdienste, maar omdat daarmee Gods liefde voor mensen zichtbaar en tastbaar wordt. Zo wordt iets zichtbaar van het koninkrijk van God, waar Jezus zo enthousiast over is.

De eeuwen door is dat rijk een toekomstdroom, een visioen. Het is er nog niet, maar tegelijk is het als een kiem steeds onder ons aanwezig. Toen en nu is het te vinden onder mensen die de moed hebben om zich kwetsbaar op te stellen. De geleerde jood Paulus kon zijn kwetsbaarheid benoemen. 'Ik voelde me zwak, onzeker, angstig', zegt hij, 'toen ik jullie het geheim van God kwam verkondigen'. Dat geheim heeft een kwetsbaar gezicht gekregen in Jezus van Nazareth. Hij heeft aan den lijve onbegrip, verdriet, eenzaamheid, vernedering en onrecht ondervonden. Maar ondanks zijn vernederende dood, ondanks dit ogenschijnlijke debacle is hij voor veel mensen nog steeds het Licht, dat wij schrijven met een hoofdletter.

Smaak en kracht

Van dat licht mogen wij, die ons per slot van rekening christenen noemen, iets uitdragen in de wereld waarin wij leven. Dat licht kan zichtbaar worden in kleine, soms alledaagse dingen. Wanneer je besluit om niet mee te doen aan het stereotiepe etiketteren van mensen uit een andere cultuur. Wanneer je besluit om, ondanks je drukke baan, toch tijd vrij te maken om spelletjes te gaan doen met mensen in een verzorgingshuis. Wanneer je met aanhoudende trouw blijft zorgen voor je partner die ernstig wordt gehinderd door dementie. Wanneer je ondanks neerbuigende opmerkingen in je omgeving toch je vrijwilligerswerk voor Amnesty International blijft doen. Wanneer je met veel geduld en de nodige dosis humor taalles geeft aan mensen dien gevlucht zijn en nu een plek proberen te vinden in onze samenleving.

Zo zijn er vele manieren om het licht van Gods liefde te laten schijnen in onze wereld. Veel manieren om het leven smaak en kracht te geven. Veel manieren om vanuit een welbewuste kwetsbaarheid te laten zien, dat juist daarin een grote kracht zichtbaar wordt. Een kracht die alleen maar sterker wordt naarmate je er meer aandacht aan geeft.