Doorverteld

Overweging bij de 21e zondag door het jaar (jaar A)

Lezingen: Jesaja 22,19-23; Matteüs 16,13-20

Het is niet gemakkelijk om van iemand een goede portretfoto te maken. Want die foto moet niet alleen laten zien, dat die persoon er is, maar ook wie hij is. In de foto moet je iemands karakter kunnen zien, moet je zijn wezen kunnen herkennen. Voordat de fotograaf een treffende foto kan maken, moet hij zijn model dus leren kennen. Er moet, al is het maar heel kort, een ontmoeting plaats vinden tussen fotograaf en model. Als dat niet gebeurt, dat laat de foto wel zien dat het model er is, maar niet wie hij of zij is.

Geslaagde portretfoto

Het antwoord van Petrus op de vraag van Jezus zou je kunnen zien als een geslaagde portretfoto. Het antwoord van Petrus karakteriseert Jezus in zijn diepste wezen. En dat antwoord kan slechts gegeven worden, omdat er tussen Petrus en Jezus een werkelijke ontmoeting heeft plaats gevonden. Petrus noemt Jezus: 'de Christus, de Zoon van de levende God'. Maar wat zegt Petrus daar eigenlijk mee?


Christus betekent letterlijk: Gezalfde. Het is de Griekse vertaling van het Hebreeuwse woord 'Messias'. Uit het Oude Testament kennen we het ritueel, waarin iemand door de zalving wordt aangesteld tot koning van Israël. Met de zalving wordt aangegeven, dat - bijvoorbeeld - koning David of koning Salomon dit ambt vervullen met Gods instemming. Als gezalfde zijn zij mannen naar Gods hart. En dat heeft alles te maken met de manier waarop zij hun koningschap vorm geven. Want het zijn koningen die zich niet laten voorstaan op hun hoge positie. Nee, zij willen dienstbaar zijn aan hun onderdanen. Dat wil zeggen: zij laten ieder mens tot zijn recht komen. Niet alleen de hofmaarschalken, de generaals, de rijke kooplieden. Maar ook de gewone man in de straat, de weduwe die afhankelijk is van de goedgeefsheid van anderen, de vreemdeling die zijn plaats nog moet vinden in de gemeenschap. Daarom is de gezalfde een koning, op wie God vertrouwen kan.

Gods vertrouwen

Dat niet iedereen Gods vertrouwen kan verdienen, hebben we gehoord in de eerste lezing. Een zekere Sebna vervult de functie van hofmaarschalk. Hij laat iedere morgen de deuren van het paleis openen, zodat de officiële dag kan beginnen. Het leven in het paleis - en van heel het land - werd dus geregeld door het openen en sluiten van de paleisdeuren. Dat gebeurt onder verantwoordelijkheid van Sebna. De profeet Jesaja verwijt hem hoogmoed en arrogantie, omdat hij zich een enorm praalgraf heeft laten uithouwen, even buiten Jeruzalem. Door zijn hoogmoed is hij niet geschikt als hofmaarschalk. Daarom zal zijn functie worden over genomen door Eljakim, die wel Gods vertrouwen geniet.

Terug nu naar de portretfoto, die Petrus maakt van Jezus. Hij noemt Jezus 'de Gezalfde'. Daarmee laat Petrus hem dus zien als een mens naar Gods hart. Hij is degene die lijkt op David en Salomon, degene die mensen tot hun recht laat komen, degene die gerechtigheid wil voor alle mensen. Maar Petrus voegt daar nog iets aan toe. Hij noemt Jezus ook 'de Zoon van de levende God'. In de Zoon wordt zichtbaar wie de Vader is. En die Vader is een levende God. Dat wil zeggen: hij is er, hij is aanwezig, hij is aanspreekbaar en betrouwbaar. Hij is een God die er wil zijn voor mensen. En op zijn beurt is ook de Zoon iemand, die er wil zijn voor mensen.

Gegeven

Petrus heeft het goed gezien. Dat moet Jezus hem nageven, ook al is het inzicht van Petrus meer dan alleen een scherpe waarneming. Het inzicht is hem gegeven. Door de persoonlijke ontmoeting met Jezus staat Petrus open voor Gods genade. Daardoor heeft hij Jezus leren zien als degene die hij ten diepste is.

En op zijn beurt laat Jezus zien, dat hij vertrouwen heeft in Simon, zoon van Jona. Hij geeft hem een nieuwe naam: Petrus, letterlijk steenrots. En met die naam krijgt Petrus ook een sleutelpositie binnen de gemeenschap van Jezus' volgelingen.

Het is historisch gezien overigens wel zeker, dat Simon Petrus die sleutelpositie heeft vervuld in de gemeenschap van de eerste christenen. Onder de twaalf apostelen is hij de eerste tussen de gelijken. Maar de evangelist Matteüs heeft geen behoefte aan persoonsverheerlijking van Petrus. Want Petrus is ook iemand die twijfelt, die fouten maakt en tenslotte op het kritieke moment Jezus verloochent.

Doorverteld

Desondanks stelt Jezus op dit moment een groot vertrouwen in Petrus. Hij is de eerste die het verhaal van de Gezalfde, van Jezus de Christus moet doorvertellen. En met Petrus zullen vele anderen dat ook doen. Want het blijft een verhaal, dat de moeite waard is om doorverteld te worden. Het verhaal van de Gezalfde, die alle mensen tot hun recht wil laten komen.

En ook wij kunnen daaraan bijdragen. Meer nog door concrete daden dan door vele woorden kunnen we laten zien, wat deze Christus voor ons betekent. Voorbeelden daarvan zie je elke dag om je heen. Waar mensen elkaar in hun waarde laten, ondanks verschil in cultuur en gebruiken, daar wordt het verhaal doorverteld. Waar mensen in trouw en volharding voor elkaar zorgen, dag na dag, daar wordt het verhaal doorverteld. Waar mensen zorgvuldig omgaan met de aarde die zij bewonen, daar wordt het verhaal doorverteld. En waar mensen het opnemen voor anderen die in nood en verdrukking zitten, daar wordt het verhaal doorverteld. En dan wordt zichtbaar wie het zijn, die mensen naar Gods hart worden genoemd.