Tot het einde

Overweging op het feest van de Heilige Drie-eenheid (jaar A)

Lezingen: Exodus 34,4b-6.8-9; 2 Korinthe 13,11-13; Johannes 3,16-18

In de relatie tussen partners of tussen ouders en kinderen kan het gebeuren, dat mensen hevig teleurgesteld raken. Misschien doordat een van de partners ontrouw blijkt te zijn. Of doordat je kind iets gedaan heeft, waardoor je je serieus bedrogen voelt. Bijvoorbeeld wanneer je volwassen zoon of dochter uit jouw beurs geld steelt om te voldoen aan de drugsverslaving. Je vertrouwen in de ander wordt door gebeurtenissen als deze danig op de proef gesteld. En de vraag is, hoe je daarop reageert. Boosheid en verdriet, teleurstelling en onmacht strijden dan met gevoelens van vergoelijking en liefde, trouw en stille hoop. Maar vooral het geschonden vertrouwen kan de bodem onder je bestaan wegslaan. Er moet heel wat gebeuren om dit vertrouwen hersteld te krijgen.

Drie snaren, één melodie ... 

Nieuwe kans

In de lezingen gaat het om Gods vertrouwen in mensen, in ons. De eerste lezing vertelt ons een episode uit de geschiedenis van Israël. De situatie die eraan vooraf ging, is bekend. Terwijl Mozes op de berg Sinaï de goddelijke geboden ontvangt, zijn de Israëlieten bezig hun eigen god te maken: een gouden kalf als plaatsvervanger van Jahwe. Uit teleurstelling en woede smijt Mozes, wanneer hij van de berg is afgedaald, de twee stenen platen met de geboden stuk. Maar ten tweede male beklimt hij later de berg om opnieuw bij God te pleiten voor de Israëlieten. En dan maakt God zich bekend, zoals we vandaag hoorden: 'Jahwe is een barmhartige en medelijdende God, lankmoedig, groot in liefde en trouw.' Met andere woorden: hij is bereid de Israëlieten een nieuwe kans te geven. Hij wil trouw blijven aan de belofte die hij eerder gedaan had: het volk te redden uit het slavenland Egypte. Hij wil het te brengen naar een land van melk en honing. De trouw van God aan het volk dat hij heeft uitgekozen, is groter dan de misstappen van datzelfde volk. Misschien mag je het zo zeggen: door trouw te blijven aan zijn volk blijft God trouw aan zichzelf. Hoe onhandelbaar de Israëlieten ook zijn, God houdt vast aan zijn oorspronkelijke keuze voor dit volk.

Het juiste spoor

Diezelfde trouw zien we ook terug in de woorden uit het evangelie. In de formulering van de evangelist Johannes komt het erop neer, dat God de wereld – ons dus – wil redden en behoeden. God wil ons op het juiste spoor brengen en houden: het spoor dat ons voert naar onderlinge genegenheid en toewijding, naar solidaire liefde en wederzijdse barmhartigheid. Om dit te realiseren heeft God ons zijn Zoon gegeven. Jezus Christus heeft bij uitstek laten zien, hoe Gods liefde voor mensen een krachtige voedingsbodem kan zijn voor de liefde tussen mensen onderling. Deze levenshouding heeft Jezus willen volhouden tot in het ultieme: zelfs de schandelijke en brute dood aan het kruis is hij niet uit de weg gegaan. Zo bleef Jezus trouw aan zichzelf door trouw te blijven aan zijn God, die hij zijn Vader noemde.

Trouw blijven aan jezelf door trouw te blijven aan de ander. Zelfs wanneer dit moet gebeuren langs de weg van teleurstelling, vernedering, opoffering of bedrogen worden. Het lijkt een levensweg, die niet meer van deze tijd is. Want 'iets over hebben voor een ander' staat in schril contrast met wat ons veelal wordt voorgehouden door commerciële reclameboodschappen en berichten over politiek ellebogenwerk. En toch – als je goed kijkt – zie je ook vandaag nog gebeuren, wat ons door Jezus is voorgeleefd in zijn ultieme trouw aan God. Want de partner die door zijn vrouw niet meer herkend wordt wegens haar vergevorderde dementie, maar die in liefdevolle trouw voor haar blijft zorgen – hoe zwaar dat soms ook is – maakt iets zichtbaar van Gods liefde voor mensen. De moeder die haar verslaafde dochter de toegang tot haar huis niet ontzegt, hoe vaak ze ook financieel al bedrogen is, maakt iets zichtbaar van Gods liefde voor mensen. De docente op het middelbaar onderwijs, die vecht voor een leerling die nauwelijks nog in zichzelf gelooft, maakt iets zichtbaar van Gods liefde voor mensen. De mensen die onlangs weer met enorme inspanningen de Alp d'HuZes (of vandaag hebben meegedaan aan de Ride for the Roses) hebben bedwongen, maken iets zichtbaar van Gods liefde voor mensen.

Trouw tot het einde

Zo zijn er vele manieren waarop in onze dagen gezien kan worden, hoe Gods eindeloze trouw aan mensen een inspiratiebron is voor de onderlinge trouw van mensen aan elkaar. Trouw, zou je kunnen zeggen, tot soms het bittere einde. Door trouw te zijn en te blijven aan de ander, ondanks teleurstelling en geschonden loyaliteit, laat je zien dat je trouw blijft aan jezelf, aan je eigen oorspronkelijke keuze. Dat dit niet altijd gemakkelijk is of vanzelfsprekend, mag volkomen duidelijk zijn.

Maar misschien mogen wij – mogen u en ik – daarom ons aansluiten bij de wens waarmee de apostel Paulus zijn brief aan de christenen in Korinthe afsluit: dat 'de genade van de Heer Jezus Christus, de liefde van God en de gemeenschap van de heilige Geest met u allen zij.'