Overweging op de 5e zondag van Pasen (jaar C)
Lezingen: Handelingen 14,21-27; Johannes 13, 31-33a.34v
Ik begin maar met het intrappen van een open deur. Want ieder weet, dat mensen het niet altijd met elkaar eens zijn. De meningsverschillen kunnen soms behoorlijke spanningen opleveren, wanneer bepaalde politieke of religieuze opvattingen in het geding zijn. En helaas kan niet ontkend worden, dat mensen soms geweld gebruiken om het gelijk aan hun kant te krijgen. Toch zouden verschillen van inzicht nooit aanleiding mogen geven tot het gebruik van machtsmiddelen of van geweld.
Een andere weg
Maar hoe moet dat dan, als je ziet dat mensen – die zich van elkaar onderscheiden door verschillende opvattingen en gebruiken – toch behoren tot een en dezelfde samenleving? We horen vaak over respect hebben voor elkaar. En tegelijk zie je gebeuren, dat toch vooral de ander respect moet hebben voor mij. Respect dus als iets, dat kan worden afgedwongen met fysiek of verbaal geweld. Zoals bijvoorbeeld op voetbalvelden, wanneer men het niet eens is met een beslissing van de scheidsrechter.
In de lezingen van deze zondag wordt ons een andere weg getoond. 'Dat jullie mijn leerlingen zijn,' zegt Jezus, 'kan iedereen zien als je de liefde onder elkaar bewaart.' Dat is niet hetzelfde als dat je de ander altijd maar aardig vindt. De liefde onder elkaar bewaren heeft eerder te maken met: de ander in zijn waarde laten. Dat wil zeggen: de ander laten zijn wie hij is – ook als dat helemaal anders is dan jijzelf – en hem erkennen als de mens die hij wil zijn. Je probeert hem dus te zien op de manier, zoals hij zelf zich graag wil presenteren. Niet zoals jij hem graag zou zien. De ander in zijn waarde laten is eigenlijk synoniem met hem respecteren. En respecteren is een woord, dat oorspronkelijk komt van het Latijn: re-spectare. Dat wil zeggen: opnieuw zien, anders zien. Hem zien dus, zoals hij zichzelf wil zien, niet zoals jij hem bij voorkeur zou willen zien.
Leerling zijn
Dat jullie mijn leerlingen zijn, kunnen mensen aan je zien als je elkaar – over en weer dus – in je waarde laat. Jezus noemt ons daarbij uitdrukkelijk leerlingen. En dat is, vind ik, een terechte woordkeuze. Want de ander in haar of zijn waarde laten, is iets dat je – voortdurend en telkens weer opnieuw – moet leren. Omdat de omstandigheden steeds anders zijn, omdat de mensen steeds anders zijn, of omdat je zelf steeds in een andere stemming bent. Iedere keer moet je opnieuw leren om de ander te zien op de wijze zoals hij zelf wil zijn. Respecteren dus, re-spectare. En dat wil zeggen, dat je soms een andere kijkrichting moet kiezen. Niet met je eigen bril naar de ander kijken, maar met zijn bril. Die andere manier van kijken kan soms heel verrassend zijn. Want zo kun je leren zien: anders is ook goed. En het betekent verder, dat je moet accepteren, moet leren accepteren dat jouw ideeën niet altijd voorrang kunnen hebben. Dat jullie mijn leerlingen zijn, kunnen mensen zien als je elkaar in je waarde laat.Zo zouden ook mensen met elkaar moeten omgaan. Waar dat gebeurt, daar bewaren mensen onder elkaar de liefde, waartoe Jezus ons oproept. Waar mensen elkaar met respect benaderen, ook als ze het niet met elkaar eens zijn. Waar mensen het gesprek proberen gaande te houden, ook als de kans tot overeenstemming erg klein lijkt. Dat kan eigenlijk alleen, als je de ander ziet als het spiegelbeeld van jezelf. Als je dus het besef hebt, dat hij of zij – net zo goed als jij zelf – recht heeft op een stukje van deze aarde. Als je dus de ander ervan kunt overtuigen, dat er maar één belang telt, en dat is het gezamenlijke belang.
Mensen in hun waarde laten
Die overtuiging moet ook een belangrijke rol hebben gespeeld in de verkondiging van Paulus. In de eerste lezing hebben we gehoord, dat veel mensen die niet tot het Jodendom behoorden, zich aansluiten bij het christelijke geloof. In veel plaatsen, waar het christelijke geloof werd aangenomen door mensen, spreken Paulus en Barnabas woorden van bemoediging. Kennelijk lukte het Paulus om mensen ervan te overtuigen, dat aansluiting bij het christelijke geloof het gezamenlijke belang diende.Mensen overtuigen lukt alleen als je de ander in zijn waarde laat. Maar tegelijkertijd kun je hem ervan doordringen, dat jouw opvatting ook voor hem relevant is. De ander respecteren en zelfbewust je eigen opvatting naar voren brengen: zo worden mensen tot elkaar gebracht. De liefde bewaren: zo noemt Jezus dat.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten