Venster op andere toekomst

Overweging op de 4e zondag door het jaar (jaar C)

Lezingen: Jesaja 1,4-5.17-19; Lucas 4,21-30

Het begon allemaal zo goed. De voorbereidingen voor het feest zijn getroffen, de meeste gasten zijn gearriveerd. De stemming zit er goed in voor de vijftigste huwelijksverjaardag van Ad en Nellie. Maar tijdens het feest komt de mededeling dat tante Mirjam niet kan komen: met onduidelijke klachten is ze in het ziekenhuis opgenomen. Uitgerekend tante Mirjam, die altijd een gangmaker is op familiefeesten. Het feest zal niet worden afgebroken, maar de lol is er wel voor een groot stuk af.

De stemming slaat om, zomaar, ineens. Het verhaal uit het evangelie laat ons vandaag iets dergelijks zien. Na aanvankelijk een enorm enthousiasme over het optreden van Jezus in de synagoge slaat de stemming om. De Joden zijn woest en willen hem zelfs in een afgrond storten. Waar komt die plotselinge verandering vandaan? Ik moet een kleine omweg maken om dit te kunnen uitleggen.

Lucas heeft zijn evangelie geschreven zo'n vijftig jaar na de dood van Jezus. Het christendom had intussen meer aanhangers vanuit de heidenen dan vanuit de Joden. Dat zet kwaad bloed bij de Joden. Deze historische ontwikkeling plaatst Lucas terug in zijn verhaal over het leven van Jezus. Ook Jezus zelf wordt geconfronteerd met het probleem, dat zijn eigen volksgenoten niet op zijn blijde boodschap ingaan. En als hij dat constateert, dan spreekt hij vandaag woorden, die bij de Joden hard aankomen. Jezus noemt twee voorbeelden uit het Oude Testament. (a) Hongersnood en (b) melaatsheid hebben in Israël rampspoed en ellende gebracht. Toch zijn het juist de heidenen die gespaard worden. Een weduwe in het gebied van Sidon komt niet om van de honger, en een Syrische soldaat wordt gereinigd van melaatsheid. Dat zijn voorbeelden, die de Joden als een klap in het gezicht voelen.

Dragen en gedragen worden

Beschouwing

Het baart veel mensen - in ieder geval veel mensen die zich verbonden voelen met kerk en geloof - behoorlijk zorgen, dat de toekomst van het kerkelijke leven er niet rooskleurig uitziet. Niet zelden staat hen daarbij het beeld voor ogen van het parochiële leven zoals het was. En als ik zelf met die bril kijk naar de huidige ontwikkelingen, dan stemt mij dit net zo triest als veel anderen dat tegenwoordig ervaren.

Tegelijk is het hartverwarmend om te zien hoe veel gelovigen zich inzetten om geloof en kerk een plaats te geven in hun leven, in hun dorp of stad, in hun optrekken met mensen die hun pad kruisen, in hun aandacht voor medemensen die een appel doen op solidaire en barmhartige humaniteit. Ook uit bestuurlijk oogpunt wordt er veel werk verzet om de kerk in de toekomst ruimte te geven. Daarbij wordt - naast andere opties - veelal ingezet op het versterken van 'vitaliteit en zelfdragendheid'. Er worden zelfs metingen gehouden om na te gaan, of bepaalde geloofsgemeenschappen voldoen aan de criteria van vitaliteit en zelfdragendheid. Het gaat dan om het beoordelen van punten als: zijn de financiële middelen toereikend, zijn er voldoende vrijwilligers om het kerkelijke werk gaande te houden, zijn er aanwijsbare initiatieven en activiteiten op het gebied van liturgie, catechese en diaconie?

Het beste voor het laatst

Overweging bij de 2e zondag door het jaar (jaar C)

Lezingen: Jesaja 62, 1-5; Johannes 2, 1-12

Als je naar een concert gaat van een groot artiest, dan kun je er donder op zeggen, dat de grootste hit wordt bewaard tot het laatst. Zo wordt het concert van Simon and Garfunkel in Central Park, New York 1981, afgesloten met als toegift The Sound of Silence. De knaller, de uitsmijter, de apotheose wordt altijd bewaard tot het laatst. Want met die muziek in je oren ga je per slot van rekening naar huis.

Muurschildering in de Benedictijnerabdij
Keizersberg in Leuven

In het evangelie horen we het bekende verhaal over een bruiloftsfeest in Kana. Het feest dreigt een mislukking te worden als de wijn op raakt. Op aandringen van zijn moeder zorgt Jezus ervoor, dat het feest geen fiasco wordt. Maar het meest verwonderlijke is de ontdekking van de tafelmeester, dat de beste wijn bewaard is tot het laatste. De apotheose is voor het slot van het feest. En met die uitsmijter gaan de gasten naar huis.

Luisteren naar je hart

Filmrecensie van The Drummer (2007)

Regie: Kenneth Bi

Als ik de Dikke van Dale erop nasla, betekent 'bekering': algehele verandering van levensrichting in religieuze zin, het tot-inkeer-komen of -brengen. Met zijn film The Drummer brengt regisseur Kenneth Bi dit proces op een overtuigende manier in beeld. Hij doet dat zonder overdreven pathos. Want dat vind ik dan vaak een manco aan de devotionele bekeringsverhalen: dat ze de bekeerling sterk ophemelen om het dramatische karakter van de ommekeer te benadrukken. In deze film wordt de kracht van het drama niet geschuwd. Maar de verandering van levensrichting is op een ingetogen en authentieke wijze in beeld gebracht. Het verhaal maakt zichtbaar, dat bekering in de kern van ze zaak betekent: dichter bij je eigen ziel komen, het diepere verlangen van je hart volgen.

Afgelegen

Hongkong is de metropool waar het verhaal begint. Sid is de zoon van Kwan, een agressieve en vooral impulsieve leider van een onderwereld-genootschap. Sid brengt een heftige nacht door met Carmen. Zij is een mooie vrouw en – helaas voor Sid – de geliefde van Stephen Ma, een gerespecteerd leider van een andere gangsterbende. Kwan is respect verschuldigd aan Stephen Ma, omdat deze ooit zijn leven heeft gered. Voor het vergrijp van Sid eist Stephen Ma van Kwan de geamputeerde handen van zijn zoon. Kwan stuurt Sid onder begeleiding van zijn oom Chiu naar een afgelegen plek op Taiwan, in de hoop dat hij daar veilig is voor de wraak van Stephen Ma.

Geijkte wegen verlaten

Overweging op het feest van de Openbaring des Heren

Lezingen: Jesaja 60,1-6; Efesiërs 3,2-3a.5-6; Matteüs 2,1-12

Er zijn verschillende manieren, waarop je een reis kunt maken. Sommige mensen kiezen ervoor om een georganiseerde reis te boeken. De route, de hotels en de bezienswaardigheden staan op voorhand vast. Het zal vast een hele mooie reis worden. Andere mensen zijn misschien wat avontuurlijker. Zij zoeken zelf hun route uit, overnachten in een eenvoudig bed and breakfast en leren de omgeving kennen door niet de geijkte attracties te bezoeken, maar liever het achterland. Beide manieren hebben hun charme. Maar de vraag is, hoe je de aard van het land nu het beste leert kennen.

Detail van de kerststal in de r.-k. Onze Lieve Vrouwekerk,
 Vlissingen

Soms moet je afwijken van de gebaande paden om te ontdekken, wat nu echt van waarde is. Om te leren zien, waar het nu werkelijk om draait. Neem nu het verhaal van de wijzen uit het oosten, zoals de evangelist Matteüs ons dat vertelt. Wij lezen dit verhaal vaak met de bril, die de geschiedenis ons heeft mee gegeven. En die geschiedenis geeft in de kerststal plaats aan drie koningen. Maar in het verhaal zelf, als je het goed leest, staat geen 'drie' en er staat geen 'koningen.' Er staat: wijzen'. Dat kunnen er twee zijn geweest, maar misschien ook acht. Deze wijzen zijn dus geen koningen, zij zoeken een koning. In het verhaal van Matteüs worden er slechts twee genoemd: koning Herodes en de koning van de Joden. En die twee koningen staan qua betekenis diametraal tegenover elkaar.