Overweging op de 4e zondag door het jaar (jaar B)
Lezingen: Deuteronomium 18,15-20; Marcus 1,21-28
Als je een stuk hout niet op de goede maat afzaagt, dan moet je ofwel nog een keer zagen (als je geluk hebt) ofwel een nieuw stuk hout nemen (als je pech hebt). Daarom geldt altijd de vuistregel: twee keer meten, één keer zagen. Met andere woorden, je moet zorgvuldig te werk gaan en geen haastklus willen leveren, anders gaat het fout. Twee keer meten, één keer zagen.
Het begint met luisteren
Spreken begint dus met luisteren. Niet alleen luisteren naar de woorden, maar vooral naar de eigenlijke betekenis, misschien met name naar het verlangen dat daarin doorklinkt. Want in wat mensen zeggen, klinkt vaak ook een een diepere wens, een oprecht verlangen door. Jezus heeft dat kennelijk goed begrepen, want in wat hij zegt – daar in de synagoge van Kafarnaüm – klinkt iets door wat de toehoorders nog niet gauw bij anderen hebben gehoord. Wie naar hem luistert, raakt onder de indruk van wat hij zegt en hoe hij het zegt. Hij spreekt als iemand met gezag.Wie spreekt met gezag, hoeft zich dus niet op een ander te beroepen om zijn woorden kracht bij te zetten. Het gezag waarmee hij spreekt, komt van binnenuit. Voor deze overtuigingskracht zijn geen retorische vaardigheden nodig, geen verkooptrucjes, geen slimme sluipwegen om iemand op jouw standpunt te krijgen. Het heeft misschien iets te maken met charisma, maar wellicht vooral met een hart waar liefde woont. Het is een spreken, dat niet zichzelf zoekt, maar de ziel van de ander. Als dat gebeurt, dan weten mensen zich geraakt, dan zijn ze buiten zichzelf van verbazing over wat Jezus hen leert.
Vol gezag
Jezus spreekt met gezag. Maar daar blijft het niet bij. Hij handelt ook met gezag. Er is iemand met een onreine geest, een bezetene, die luidruchtig te keer gaat. En hoe onsamenhangend zijn geraaskal ook is, toch klinkt er een oneindig verlangen door in de woorden: 'Wat moet je van mij? Wil je mij helemaal naar de verdoemenis helpen?' De dreiging die kennelijk van Jezus uitgaat betreft niet de persoon van de bezetene, maar zijn bezetenheid. Het onreine in zijn geest is angstig voor wie Jezus is. En tegelijk voelt de bezetene haarzuiver aan, wie hij tegenover zich heeft: 'Jij bent de heilige Gods.' Zo van: 'Als er iemand is die mij helpen kan, dan ben jij het. Help mij dan, in Gods naam.'Jezus hoort twee keer, voordat hij spreekt. Hij hoort niet enkele de onsamenhangende woorden, maar voor al het diepere verlangen van de man. En dan handelt Jezus met gezag. Hij be-handelt de man, hij legt de onreine geest het zwijgen op. Hij heelt deze mens, maakt hem weer compleet. Zo kan hij worden tot een gezonde en normale man, die zijn plaats in de gemeenschap weer kan innemen.
Twee keer luisteren
Spreken begint met luisteren, twee keer luisteren: naar de woorden en naar het verlangen. Een verlangen klinkt misschien ook wel door in de eerste lezing. Maar deze keer is het een verlangen van God zelf. God de Heer zal, zo wordt ons verteld, een profeet doen opstaan, naar wie gij moet luisteren. Deze profeet, die Gods woorden in de mond gelegd krijgt, brengt het verlangen van God tot uitdrukking. Gods diepste verlangen is, dat mensen zich iets gelegen laten liggen aan wat God voor ogen staat. Dat mensen het leven met elkaar leefbaar en aangenaam maken, dat er hartelijkheid en solidariteit is tussen mensen, dat mensen hele, geheelde en complete mensen kunnen worden.Er zijn mensen die daaraan willen meewerken, die willen luisteren (twee keer luisteren) naar Gods woord. Je kunt dan denken aan de grote namen: Mahatma Gandhi, Martin Luther King, moeder Teresa, Nelson Mandela, Artsen zonder grenzen, Amnesty International. Maar je hoeft het niet eens zo ver te zoeken. Er zijn mensen, die dag in dag uit hun beste krachten geven voor de zorg van hun ernstig zieke partner of huisgenoot. Er zijn ouders, die in hun dagelijkse zorg voor hun kinderen laten zien wat de kracht is van trouw en liefde. Er zijn mensen die een belangrijk deel van hun vrije tijd geven om asielzoekers en allochtonen Nederlandse les te geven en wegwijs te maken in onze samenleving. Er zijn collega’s op het werk, leerkrachten op school, verpleegkundigen en artsen, detailhandelaars en muzikanten, mensen in allerlei beroepen, die meer doen dan wat strikt van hen gevraagd wordt en die zo laten zien wat het betekent om twee keer te luisteren: niet alleen de woorden, maar meer nog het diepste verlangen van mensen. Dan wordt er ook in onze dagen iets zichtbaar van dat Rijk van God, waar Jezus zo vol van was. Het gebeurt overal waar mensen nieuwe, onverwachte kansen krijgen, waar ze een nieuwe, onvermoede toekomst zien opengaan.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten