Nuance

De brute moordaanslag op de re­dactie van het satirische blad Charlie Hebdo heeft velen ge­schokt. Terecht, want voor de slachtoffers was geen enkel verweer mogelijk. Geen mooi be­gin van 2015. Het kan en mag niet zo zijn, dat iemand met een andere opvatting (ook al is die voor jou ongemakkelijk, misschien zelfs kwetsend) daar­voor met de dood moet betalen. De vrijheid van meningsuiting is in de westerse wereld een grondwettelijk recht, dat door geen enkele fundamentalistische opvatting gebruuskeerd mag worden. The freedom of the word cannot be killed by the freedom of the sword, las ik ergens.

Opvatting ventileren

De gebeurtenissen hebben veel losgemaakt: in de reguliere en op de sociale media. De reacties zijn zeer verschillend wat betreft kwaliteit en strekking. En je krijgt de indruk, dat iedereen de behoefte heeft om een opvatting over de aanslag te ventileren – vaak zonder dat daarbij sprake is van enige vorm van nuancering. Onderbuikgevoelens en speculaties zijn vaak sterkere drijfveren bij het doen van uitspraken in dit soort kwesties dan duidelijke feiten of een reële weergave van de standpunten van wie er een andere mening op na houdt. Voorbeeld: op Facebook heeft de pagina 'Geen asielzoekers in Zeelandhallen Goes' binnen enkele weken 2250 likes (!) gekregen. Terwijl er van het COA nog geen enkel verzoek is uit­gegaan aan de gemeente om de locatie beschikbaar te stellen. De Goese burgemeester René Verhulst heeft in zijn nieuwjaarstoespraak ernstige bedenkingen geplaatst bij de 'vind-ik-leuk-democratie'.

Bij de bron

Overweging in de Gebedsweek voor de Eenheid

Lezingen: Genesis 24,43-46; Johannes 4,4-26

Dorst is een signaal van ons lichaam: de vochthuishouding is niet op orde. Je moet iets drinken. Als je aan die behoefte niet voldoet, of noodgedwongen langer tijd niet voldoet, dan gaat het mis. Water vormt de meest eenvoudige, maar ook de meest essentiële bevrediging van deze levensbehoefte. Dorst doet ons verlangen, zelfs intens verlangen naar water, dat ons leven beschermen kan en de voortgang ervan kan waarborgen.

Wandtapijt in het klooster van de
Benedictinessen in Oosterhout

Dorst lessen

In onze tijd is het gemakkelijk om onze dorst te lessen: we houden een glas onder de kraan, vullen het met helder, koel water en voelen ons verfrist na het drinken ervan. In oude tijden – en op sommige plekken ter wereld nu nog steeds – is het lastiger om aan drinkwater te komen. Soms moeten mensen enkele uren te voet een route afleggen, voordat ze aan een waterput komen. Een put of een bron is in zulke situaties vaak ook een plek van ontmoeting. Mensen komen er samen om de laatste nieuwtjes door te nemen, misschien ook de dorpsroddels en wellicht afspraken te maken over te ondernemen activiteiten.

Aan de schaamte voorbij

Een werkconferentie over 'Kind in armoede', gehouden op 17 november jongstleden in Goes, lijkt al niet meer tot de actualiteit te behoren. De trieste realiteit is, dat de harde cijfers het tegendeel laten zien. Het rapport Armoede in Nederland uit oktober 2013 geeft aan, dat in 2011 één op de tien kinderen jonger dan 18 jaar als arm gekenschetst kan worden. Zij leven op of onder de 'lage inkomensgrens'; dat is grosso modo het bedrag dat een alleenstaande bijstandsgerechtigde ontvangt.

De problemen waarmee deze kinderen geconfronteerd worden zijn velerlei. Er is geen geld om het

huis voldoende te verwarmen. Er zijn niet elke dag drie maaltijden, zelfs niet elke dag een warme maaltijd. Deze kinderen moeten het geld van hun bijbaantje vaak afdragen om het huishoudbudget enigszins op peil te houden. Er is sprake van stress en sociaal-emotionele achterstand. Zij kunnen niet of onvoldoende meedoen in sportclubs of met andere gangbare sociale bezigheden. Het gevoel van eigenwaarde is heel laag of ontbreekt geheel. En er is vaak geen uitzicht op verbetering van de situatie. 'Kinderen hebben,' aldus Armoede in Nederland, 'een bovengemiddeld armoederisico; anderhalf keer zoveel als het risico in de totale bevolking (9,7% tegenover 6,5%).'

Een goede start

Overweging op het feest van de Openbaring des Heren (jaar B)

Lezingen: Jesaja 60,1-6; Efeziërs 3,2-3a.5-6; Matteüs 2,1-12

Zo'n acht jaar geleden heeft de voormalige vicepresident van de Verenigde Staten, Al Gore, behoorlijk wat aandacht getrokken met de documentaire An Inconvenient Truth. Die ongemakkelijke waarheid ging over de desastreuze effecten voor ons leefmilieu door de opwarming van de aarde. Inmiddels is de impact van deze film al sterk verminderd. Maar dat betekent niet dat de boodschap eveneens minder waar is geworden of minder ongemakkelijk.

Glas-in-lood in de Benedictijnerabdij Keizersberg te Leuven (B)

Lekkere koning!

Een ongemakkelijke waarheid zit misschien ook verborgen in de lezingen van vandaag. Nog maar net hebben we de geboorte van het kind in Bethlehem groots gevierd, of de evangelist Matteüs verhaalt dat er zich al kraambezoek meldt. Buitenlanders nog wel! Mensen uit vreemde landen, met vreemde gebruiken en gewoonten. Mensen met een andere taal en een andere cultuur. Heidenen eigenlijk, ongelovigen. Nou oké, de herders waren er nog eerder. Dat zijn tenminste mensen uit het eigen volk. Die kun je in ieder geval nog verstaan. Maar ook deze herders zijn nou niet de gesettelde mensen van die tijd. Het zijn de mensen die het werk doen, dat niemand graag op zich neemt. Het zijn de mensen op wie gemakkelijk wordt neergekeken. En met de religieuze voorschriften nemen ze het ook niet zo nauw. Misschien zijn er onder hen ook wel enkele buitenlandse werknemers, wie zal het zeggen?