Strijdbaar omwille van de liefde

Interview met Leo Grim-Hubrechsen

in de serie Graven naar geloof

Door de verbouwing doet het huis kaal aan. Maar er is één ruimte, klein en huiselijk, die Leo Grim-Hubrechsen graag bewoonbaar houdt. In de hoek een tafeltje met een mooie, stralende foto van Erik Hubrechsen, zijn grote liefde. Het is een foto, gemaakt op hun trouwdag, 11 april 2012. Bij de foto ook een kaars, een kruisje, een bloeiende orchidee en herinneringen aan Eriks overlijden (op 24 november van datzelfde jaar) en aan de begrafenis. Vreugde en verdriet, pijn en trots, loslaten en vasthouden – ze liggen heel dicht bij elkaar, gesymboliseerd in een warm hoekje binnen dat grote kale huis.

Leo (links) en Erik

In deze spanningsverhoudingen speelt het leven van mensen zich vaak af, proberen mensen hun positie te bepalen, voeren zij strijd en berusten zij soms in wat niet anders kan zijn. Dat Leo en Erik hun liefde niet mochten laten bevestigen in de kerk van Kwadendamme, heeft veel pijn veroorzaakt, want de Bonifaciuskerk is hun geestelijke 'thuishaven'.

Pijn

'Mijn pijn,'zegt Leo, 'is niet gerelateerd aan de mensen die de kerk vormen, maar aan de organisatie en haar regels. Ik ben alleen maar welkom als mens, wanneer ik mijn homoseksualiteit niet praktiseer of publiekelijk kenbaar maak. Maar ik wilde juist mijn liefde voor Erik openlijk bevestigen. Iedereen mag dat weten. Het is toch niet verkeerd om van een mens te houden, ook als dat iemand van hetzelfde geslacht is? Bovendien wilden wij in die periode, waarin we wisten dat Erik ernstig ziek was, graag Gods zegen vragen over onze relatie. Juist toen hadden we die steun vanuit het geloof hard nodig. En verder wilde ik ook wel het statement maken, dat er voor homoseksuele mensen toch ook een plaats moet zijn binnen de kerk.'

Uiteindelijk is een uitweg gevonden uit de impasse. Als locatie is gekozen voor het voormalige kerkje in Ellewoutsdijk, dat op de website (www.kerkje-ellesdiek.nl) wordt geafficheerd als 'centrum voor levensbeschouwing, cultuur en vriendschap'. Emeritus-pastoor Leo Peeters, geboren en getogen in Kwadendamme, heeft de plechtigheid geleid. 'Achteraf gezien, was de keuze voor deze locatie heel goed,' vindt Leo. 'Door de intieme ruimte was er een hele fijne sfeer. Het is ook een mooie viering geworden, waar ik met een goed gevoel op terug kijk. Al is de pijn natuurlijk niet helemaal weg.'

Mensenwerk

'Die pijn maakt,' gaat Leo verder, 'dat ik strijdbaarder ben geworden. Ik kan er niet bij, dat je in de kerk (als organisatie) slechts welkom bent, wanneer je moet ontkennen wie je in essentie bent als mens. Dat je wel homoseksueel mag zijn, maar dat je het niet mag praktiseren. Dat je dus de liefde niet in praktijk mag brengen.' Tegelijk beseft Leo ten volle, dat de kerk altijd mensenwerk is: 'Niemand heeft de wijsheid in pacht.'

Precies om die reden – mensenwerk – blijft hij zich ook inzetten voor de Sacramentsprocessie in Kwadendamme. Dit jaarlijkse gebeuren heeft hij samen met Erik, met de toenmalige pastoor Paul Verbeek en Marga van de Plasse (de lokale kerkelijke spil) opgezet. 'Erik en ik houden allebei erg van symbolen, van rituelen,' verduidelijkt hij. 'De processie past goed in dat streven naar symboliek. Veel mensen – inderdaad, vooral ouderen – laten merken dat dit religieuze evenement aan een behoefte voldoet.' De pijn die Leo voelt ten opzichte van het instituut staat zijn inzet voor de lokale kerk niet in de weg: 'Integendeel. De kerkgemeenschap van Kwadendamme voelt als een warme deken. En bovendien: de symboliek als beleving van het geloof is voor mij erg belangrijk. Je kunt niet alles in woorden vatten of exact definiëren. Je moet je soms ook gewoon overgeven aan de diepere betekenis van het bestaan.'

Strijdbaar omwille van de liefde

Die diepere betekenis ziet Leo vaak ook in de bijbelverhalen, die hij als leerkracht op de basisschool met de kinderen van zijn klas bespreekt. 'Die verhalen leiden ertoe, dat je op een bepaalde manier met elkaar omgaat. Ze nodigen uit tot tolerantie en eerlijke aandacht. We hebben op de Mgr. Heyligersschool – denk ik – een minder “zakelijke” omgang met elkaar dan op een doorsnee openbare school. Omdat vrijwel alle leerkrachten ook een kerkelijke betrokkenheid hebben, begrijp je elkaar al met een half woord. Maar de basis van de goede sfeer op school ligt in de oproep tot verdraagzaamheid, die spreekt uit de bijbelse verhalen.'


Het is om die verdraagzaamheid te vergroten, dat Leo zich strijdbaar opstelt. Omdat hij vindt, dat de liefde niet geknot mag worden. Door niemand.