31 juli 2016

Duurzaam genieten

Overweging bij de 18e zondag door het jaar (jaar C)

Lezingen: Pr 1,2;2,21-23; Lc 12,13-21

Als je mij wat beter leert kennen, dan ga je merken dat ik graag dingen verzamel en ordelijk opberg. Boeken, DVD's, foto's, documenten op mijn computer. Van boeken bijvoorbeeld houd ik een lijst bij, zodat ik weet welke en hoeveel ik er heb. Maar er komt een tijd, dat ik een groot deel van de collectie moet gaan opruimen. Gewoon, omdat ik dan de ruimte niet meer zal hebben, of omdat ik degenen die mij naar het crematorium zullen brengen niet wil belasten met het ruimen.

Ik kan dus erg genieten van de aanblik van mijn boekenkast. Maar ik realiseer mij de betrekkelijkheid van de verzameling. Want het leven van een mens is meer dan wat hij bezit.

De man die Jezus vraagt om rechter te zijn tussen hem en zijn broer, lijkt dat niet te beseffen. Hij wil niet eens de hele erfenis in bezit krijgen, maar wel zijn eigen deel veilig stellen. Kennelijk is hij in de veronderstelling, dat Jezus degene is, die daar een rechtvaardig oordeel over kan uitspreken. Maar op de manier die voor Jezus kenmerkend is – met een verhaal dus – maakt hij duidelijk, dat het om andere dingen gaat.

24 juli 2016

De prijs van het overleven

Filmrecensie van Brødre / Brothers (2004)


Regie: Susanne Bier

Kun je leven met een zware persoonlijke schuld, ook al is die schuld jou opgedrongen? Is de dood van je medegevangene jouw eigen verantwoordelijkheid, ook al was het een keuze tussen zijn leven en dat van jezelf? Dit is het ondraaglijke ethische dilemma waarmee Michael als beroepsmilitair moet zien klaar te komen na zijn onverwachte terugkeer uit Afghanistan.

Het verhaal begint wanneer Michael Lundberg zijn broer Jannik afhaalt uit de gevangenis. De twee
mannen zijn erg verschillend van aard. Waar Michael zijn zaken goed op orde heeft, laat Jannik veel op zijn beloop. Orde, vaderlandsliefde en een mooi gezin zijn de belangrijkste waarden in het leven van Michael, terwijl zijn broer dit alles niet binnen zijn bereik heeft. Jannik is daarom niet ervan gediend, dat zijn broer – namens hem – excuses heeft aangeboden aan de vrouw die hij bij een bankoverval zwaar mishandeld heeft. Hij wil niet dat Michael verantwoordelijkheid neemt voor zijn daden.

17 juli 2016

De àndere mogelijkheid

Overweging op de 16e zondag door het jaar (jaar C)

Lezingen: Genesis 18,1-10a; Lucas 10,38-42

Als je weet, dat er logés gaan komen, dan moet je de nodige voorbereidingen treffen. Voor de tijd van hun verblijf wil je zorgen, dat ze zich op hun gemak voelen, dat ze zich welkom weten. Het komt erop neer, dat je ruimte voor hen maakt. Ruimte, niet alleen in fysieke zin, want misschien moet een van je kinderen wel tijdelijk op een andere kamer slapen. Maar ruimte ook in de geestelijke betekenis, want je maakt tijd voor hen en je stelt je open voor hun verhalen en ervaringen. Ruimte maken dus voor de ander, de bezoeker: voor wie hij is en voor wat hij jou te zeggen heeft.

Jezus in het huis van Marta en Maria - Pieter Aartsen, ca. 1555
(gezien in museum Catharijnenconvent te Utrecht 7 feb 2015)

Inleveren of opleveren?

Ruimte maken voor de ander kan betekenen, dat je een deel van je eigen ruimte inlevert. Soms voelt dat inleveren aan als een beperking. Maar het kan er ook toe leiden, dat je nieuwe mogelijkheden gaat zien, misschien wel onvermoede kansen. Het hangt af van je eigen instelling. In het evangelie van vandaag zien we, hoe Maria en Marta totaal verschillend omgaan met hun bezoeker.

10 juli 2016

Kijken, geraakt worden, doen

Overweging bij de 15e zondag door het jaar  (jaar C)

Lezingen: Deuteronomium 30,10-14; Lucas 10,25-37

Als je een nieuwe wasmachine koopt, dan is het altijd weer even wennen om het apparaat te bedienen. Gelukkig zit er over het algemeen een handleiding bij. En als je geluk hebt, dan is hij nog goed leesbaar ook. Maar je moet toch eerst goed kijken, welke knoppen er op de machine zitten, en wat daarover in de handleiding staat. Pas als je goed gekeken hebt, kun je overgaan tot de handeling: de wasmachine in werking stellen. Het begint dus met kijken en het eindigt met doen.

Een mooie straatnaam: de weg van de barmhartigheid (Portugal)
Zo gaat het ook in de parabel, die Jezus vertelt in het evangelie. Tenminste bij de Samaritaan. Het begint met kijken, en het eindigt met doen. Kijken dan wel op een bepaalde manier. Want kijken, dat deden ook de priester en de le­viet. Maar bij hen is dat nog geen aanleiding om tot 'doen' over te gaan. Ze kijken wel, maar in feite 'zien' ze niet werkelijk. Tussen kijken en doen gebeurt nog iets anders. De Samaritaan wordt namelijk geraakt door de belabberde toestand van de man die overvallen is. Dat geraakt worden is essentieel. Juist daardoor gaat de Samaritaan tot actie over. Het gaat erom, dat je je hart laat spreken. Dat is het fundament voor het doen.

03 juli 2016

Een flinke portie bemoediging

Overweging bij de 14e zondag door het jaar (jaar C)

Lezingen: Jesaja 66,10-14c; Lucas 10,1-12.17-20

Het is de tijd van het jaar, waarin veel mensen erop uit trekken. Er zijn mensen, die hun vakantietrip nauwelijks voorbereiden. Een paar noodzakelijke spullen als bagage worden ingepakt, en dan zie je wel waar je uitkomt. Bevalt het op een bepaalde plek niet, dan trekt je toch gewoon verder? Andere mensen besteden veel aandacht aan de voorbereiding, willen vooraf weten waar ze terecht komen en welke voorzieningen er op de plek van bestemming zijn. Ze maken soms ook plannen om bepaalde bezienswaardigheden in de omgeving te gaan bekijken. Maar ook bij een gedegen voorbereiding kan de reis nog onverwachte verrassingen opleveren.

Voorbereiden

Dat de hun reis vol verrassingen kan zitten, daarop wil Jezus zijn leerlingen voorbereiden. Ze worden op weg gestuurd, omdat Jezus beseft, dat hij alleen niet in staat is om zijn boodschap, het goede nieuws van Gods nabijheid, bij de mensen te slijten. Hij heeft de hulp van zijn vrienden nodig. Maar hij stuurt hen op weg met een waarschuwing. Het goede nieuws van Gods nabijheid en trouw zal niet door iedereen worden geaccepteerd. De leerlingen zullen zich kwetsbaar voelen bij hun taak. Wees daarop voorbereid, zegt Jezus. Maar hij zegt nog iets meer. Want niet alleen een waarschuwing, ook een flinke portie bemoediging geeft hij zijn vrienden mee.