31 augustus 2014

Volgehouden hoop

Overweging bij de Oogstdankviering van de ZLTO
in de Maartenskerk te Baarland

Thema: Dankbaar leven met een volle maag

Lezingen: Jacobus 5,7-11; Matteüs 5,1-12

In de omgeving van Kapelle, waar ik woon, mag ik graag iedere dag dezelfde route fietsen. Drie kwartier door weer en wind, voordat ik aan mijn werkdag begin. De spieren los en een kop vol frisse lucht. In de afgelopen weken zag ik hoe akkers met graan, met uien en met maïs werden geoogst. In enkele uren tijd verandert een paar hectare van wuivend graan in volle bloei tot een kaal stoppelveld. Als niet-kenner (want eerlijk is eerlijk: dat ben ik gewoon) heel indrukwekkend om te zien. Maar ik kan me zo voorstellen: als de oogst ook nog een goede prijs opbrengt, dan ben je als agrarisch ondernemer tevreden over de inspanningen die je hebt geleverd.


Want zo is het toch: inspanningen en investeringen bepalen voor een groot deel of je onderneming gezond is. En desondanks zijn er ook vele zaken, die je niet in de hand hebt, maar die wel invloed hebben op het eindresultaat. Niet alleen de weersomstandigheden spelen daarbij een rol, maar ook allerlei regelingen en subsidies die wel, ten dele of helemaal niet worden uitgevoerd. Ook politieke ontwikkelingen of natuurrampen in andere delen van de wereld kunnen een rol spelen in de jaarcijfers van je onderneming.

24 augustus 2014

Betrokken zijn. Maar waarop?

De manier waarop je kijkt naar de wereld waarin je leeft, is voor een groot deel afhankelijk van de positie die je op enig moment hebt. Toen ik woonde in Kwadendamme was dit dorp het centrum van waaruit ik afstanden berekende naar mijn bestemming. Nu ik in Kapelle woon, ligt daar het middelpunt van mijn leef- en belevingswereld. Ook de plek die je inneemt in de samenleving is bepalend voor je wijze van waarnemen. Een ondernemer heeft waarschijnlijk een andere opvatting van hoe een stad toegankelijk moet zijn dan een deskundige op het gebied van verkeersveiligheid. Een fotograaf of een kunstschilder weet heel goed, dat het standpunt van de waarneming in grote mate bepalend is voor de wijze waarop het afgebeelde object wordt gezien en weergegeven.


Diskwalificatie

Zo komt het nogal eens voor, dat je mensen die de kerk erg ter harte gaat, hoort spreken over randkerkelijke of buitenkerkelijke mensen. Wie zulke aanduidingen gebruikt, heeft - vanuit eigen perspectief gezien - natuurlijk gelijk. Maar mij het stoort enigszins, dat hij daarmee zichzelf in het centrum van zijn denkwereld plaatst. Menselijk gezien heel begrijpelijk, maar vanuit evangelisch oogpunt geheel niet terecht. Om het scherp te stellen: ik vind de aanduiding 'randkerkelijk' eigenlijk een diskwalificatie.

17 augustus 2014

Om troost en kracht

Overweging bij de viering van Maria Tenhemelopneming

Lezingen: Openbaring 11,19a;12,1-6a.10ab; Lucas 1,39-56

Er zijn - in de 155 jaar sinds deze kerk van Maria Tenhemelopneming in Ovezande bestaat - heel wat kaarsjes aangestoken hier bij het beeld van de moeder van Jezus. Heel wat gebeden en gebedjes zijn uitgesproken in deze kerk. Heel wat mensen zijn naar hier gekomen om troost en kracht te zoeken. Heel wat liederen zijn hier gezongen om het vertrouwen van mensen uit te drukken in Maria. En ook nu, op het patroonsfeest van onze kerk, zijn we hier samen om te bidden en te zingen, om troost en kracht te zoeken. Want dat is toch, wat wij mensen vaak nodig hebben in ons leven.

Vertrouwen

Vaak gaat alles wel zijn gewone gangetje in ons leven. Vaak kunnen we de dingen op onze routine doen. Maar ieder van ons kent ook momenten of zelfs langere perioden in haar of zijn leven, waarop het niet meezit. Ziekte, tegenwerking, teleurstelling, het verlies van een dierbare, een verstoorde relatie, oneerlijk behandeld worden, geen werk, de armoede in onze wereld – het zijn dingen die we allemaal wel herkennen. Juist in zulke omstandigheden is het nodig, dat je ergens je kracht vandaan kan halen om overeind te blijven. Juist dan is het nodig om het perspectief te krijgen, dat nog niet alles verloren is. Juist dan is het nodig om te voelen, dat je vertrouwen kunt houden in de goede afloop van de dingen.

10 augustus 2014

Erop uit!

De directe en open stijl, waarmee paus Franciscus mensen benadert, heeft de harten van velen al veroverd. De media springen er graag op in en laten geregeld staaltjes van zijn spontaan optreden zien. Daarmee haalt Franciscus het hoogste leiderschap in de katholieke kerk van een voetstuk. Hij laat zien, dat hij naast en tussen de mensen wil staan. Dat is hartverwarmend. Ik word er – net als vele anderen – enthousiast van. En ook al is er het besef, dat aan de kerk niets menselijks vreemd is, dus dat ook de kerk in staat van zonde verkeert, toch maakt deze paus dat ik mij trots voel om katholiek te zijn.

Foto afkomstig van http://www.austincnm.com/

Er gaat iets gloeien

Dat enthousiasme en die trots ervaar ik ook bij het lezen van de apostolische brief, die paus Franciscus liet uitgaan op 24 november 2013. De brief, die getiteld is De vreugde van het Evangelie, is uitgegeven als afsluiting van het Jaar van het Geloof. Het document gaat, blijkens de ondertitel, over de verkondiging van het evangelie in de wereld van vandaag. De brief is in de Nederlandse vertaling beschikbaar gekomen in juni 2014 en uitgevoerd als een pocket van 174 bladzijden. Een stevig document dus, waarvoor je best even moet gaan zitten. Maar dat is dan ook – vind ik – echt de moeite waard. Want bij het lezen voel ik, dat er iets gaat gloeien van binnen.

Dat komt vooral, omdat paus Franciscus zijn brief heeft geschreven, niet allereerst als een leerstellig document, maar als een visioen, een droom. Hij wil laten zien, dat het evangelie (de blijde boodschap van Jezus van Nazareth), als de oorsprong van waar de kerk voor staat, een beslissende betekenis kan hebben voor de wereld van vandaag. Hij schrijft: 'Ik droom van een missionaire keuze die in staat is alles te veranderen, opdat de gewoonten, de stijlen, de tijdschema's, de taal en iedere kerkelijke structuur, kanalen worden die meer dan voor de bescherming van zichzelf, geschikt zijn voor de evangelisatie van de huidige wereld.' (p. 23)

03 augustus 2014

Meer dan je verwacht

Overweging op de 18e zondag door het jaar (jaar A)

Lezingen: Jesaja 55, 1-3; Matteüs 14, 13-21

Foto afkomstig van https://twitter.com/oneworldnl
Op internet circuleert een foto, die de voorpagina van de kranten niet heeft gehaald. We zien een hoge muur, we zien een Palestijnse en een Israëlische vlag, we zien een een Joodse man en een Arabische vrouw. Ze geven elkaar een kus. Over de muur van wantrouwen heen. De foto is duidelijk in scene gezet. De afbeelding is gemaakt ter ondersteuning van de campagne: Joden en Arabieren weigeren om vijanden te zijn. De actie maakt duidelijk, dat er in Israël en in de Gazastrook mensen wonen die meer verwachten. Meer dan alleen maar nieuwe beschietingen, meer dan een verdergaande escalatie van het conflict, meer dan enkel het officiële verhaal dat 'de andere partij' oorzaak is van het geweld.

Is het reëel om meer dan het gewone te verwachten? Dat hangt af van hoe je bereid bent te kijken. Als je vooral kijkt naar wat er in onze wereld gebeurt aan onheil en onrecht, dan zul je niet zo gauw meer-dan-het-gewone verwachten. Eerder nog meer-van-hetzelfde. Maar als je het aandurft om niet alleen maar te kijken naar wat is, als je bereid bent om te zien naar wat kan zijn, dan ga je andere dingen ontdekken. Deze manier van zien is die van iemand, die durft te vertrouwen op een visioen. Deze manier van zien kunnen we ook ontdekken in de schriftlezingen van vandaag.