27 juli 2014

Aangeraakt op mijn schouder

Interview met Philie Frankevijle
in de serie Graven naar geloof

Vriendelijk, behulpzaam, met een sterke sociale instelling, door sommige mensen als naïef beschouwd, maar volgens mij een krachtige vrouw, die ook stevig met twee voeten op de grond staat en goed weet wat er speelt in onze samenleving. Zo heb ik Philie Frankevijle in de afgelopen jaren leren kennen. En een vrouw met een diep doorleefd geloof, zonder zweverig te worden. Daarom wilde ik graag met haar in gesprek. Drie kwartier na mijn telefoontje kon ik al bij haar terecht.

Afkomstig uit Hulst is Philie voor het werk van Ferdie, haar man, verhuisd naar Heinkenszand. 'Ik dacht in het begin,' zegt ze, 'dat ik hier nooit zou kunnen aarden. Binnen onze familie hangen we nogal aan elkaar. Maar dankzij hele aardige buren en natuurlijk ook door de contacten via de school van de kinderen is de inburgering toch heel snel gegaan. Twee leden van het dameskoor hadden gauw in de gaten, dat ik in Hulst had gezongen. Zo ben ik op vrij korte termijn lid geworden van het dameskoor in de Blasiuskerk. En als je eenmaal in het circuit zit, wordt je ook makkelijk gevraagd voor andere werkgroepen. Zo ben ik betrokken geraakt bij de oprichting van de kindernevendienst. Dat is ook belangrijk geweest voor mijn eigen geloofsverdieping. Want doordat je de bijbelverhalen aan kinderen moet uitleggen, ga je er zelf ook anders over nadenken.'

20 juli 2014

Als het graan rijp is...

Overweging op de 16e zondag door het jaar (jaar A)

Lezingen: Wijsheid 12,13.16-19Matteüs 13,24-30

Iedere landbouwer doet alle mogelijke inspanningen om de opbrengst van zijn akkers zo optimaal mogelijk te maken. Het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen hoort daar ook bij. En bij het oogsten wordt het graan gescheiden van het stro, zodat beide eindproducten nog een mooie opbrengst krijgen. Dat is de manier waarop mensen, vanuit economisch oogpunt, streven naar het maximaliseren van de winst.


De mannen, die in dienst zijn bij de landbouwer uit het verhaal dat Jezus ons voorhoudt, denken vanuit een vergelijkbaar kader. Onkruid verkleint de opbrengst, dus dat kun je het beste maar bestrijden en verwijderen. Toch moeten we goed kijken naar de vraag, in welk verband Jezus dit verhaal vertelt. Hij begint met: 'Het rijk der hemelen lijkt op...' Hij heeft het dus over een andere orde, over een totaal andere manier van zien dan het gewone menselijke bekijken van de aardse dingen. Het rijk der hemelen vraagt geen economische benaderingswijze, die – kort door de bocht gezegd – alleen uit is op vergroten van de winst. Het rijk der hemelen vraagt eerder een zienswijze, waarin ook ruimte is voor minder productieve factoren. Het is een manier van benaderen, die verder kijkt dan alleen een kosten-batenanalyse.

13 juli 2014

Verdriet en verzoening

Filmrecensie van The Way (2010)
Regie: Emilio Estevez

De levensvisies van Tom Avery en zijn zoon Daniel liggen hemelsbreed uit elkaar. Tom (Martin Sheen) is een gearriveerde oogarts, die zijn vrije tijd doorbrengt met zijn vrienden op de golfbaan. Daniel (Emilio Estevez, tevens regisseur) is een getalenteerde student, die reizen over de wereld een belangrijker doel vindt dan zijn bul. De vader leeft vanuit het idee, dat hij zijn leven onder controle heeft. De zoon leeft meer met de gedachte, dat het leven hem de weg wijst die hij moet gaan. Ergens in hun gesprekken zegt Daniel tegen zijn vader: 'Je kiest niet je leven, je leeft het.' Treffender kan hij zijn levensmotto niet formuleren. En groter kan het verschil met zijn vaders inzichten nauwelijks zijn.

De relatie tussen de twee is verre van optimaal als Tom het bericht krijgt, dat zijn zoon is omgekomen in de Pyreneeën. Hij besluit naar Zuid-Frankrijk te reizen om het lichaam van zijn Daniel op te halen. De dienstdoende politieofficier legt hem uit dat Daniel was begonnen aan de pelgrimstocht naar Santiago de Compostella. Tom komt tot het besluit om, na de crematie van Daniels lichaam, diens tocht voort te zetten. Het kistje met de as van Daniel krijgt een plaats in de backpack. Op verschillende momenten tijdens de voettocht strooit Tom een deel van de as uit langs de route. Zo leggen ze samen de weg af. En zo doet Tom een poging om zijn zoon, zij het postuum, beter te begrijpen.

08 juli 2014

De smid en de kleermaker

Een verhaal in de viering ter afsluiting van het schooljaar

Met kinderen en leerkrachten van de Jan van Schengenschool in Heinkenszand

Lang geleden woonden er in een dorp hier ver vandaan een smid en een kleermaker.
De smid was een grote sterke man, met wie je maar liever geen ruzie wilde krijgen. De mensen in het dorp waren een beetje bang van hem, want hij had nogal een kort lontje. Maar ja, af en toe moest je toch naar de smid, omdat de scharen van je ploeg hersteld moesten worden.

De kleermaker was een smal, tenger mannetje, vriendelijk en behulpzaam. De mensen uit het dorp lieten graag hun kleren bij hem maken of repareren. En ook al was de kleermaker klein van stuk, hij was niet bang uitgevallen.

Op een dag kwamen de smid en de kleermaker elkaar tegen op het dorpsplein. 'Ga eens aan de kant,' bulderde de smid tegen de kleermaker, 'want ik heb enorme haast.'

'Maak je niet zo druk,' zei de kleermaker. 'Jij denkt zeker dat je alles maar mag en alles kunt.'

'Ik ben de sterkste man van het dorp,' zei de smid, 'en ik zal alles optillen wat je mij maar aanwijst. Als er iets is, wat ik niet kan optillen, dan trakteer ik het hele dorp op een beker wijn in de herberg. Maar als ik het wel kan optillen, dan trakteer jij. Je mag drie dingen aanwijzen.'

'Goed,' zei de kleermaker. 'Til dan maar eens die ton met water op.' De ton woog zeker vijftig kilo. Het kostte de smid weinig moeite om de ton op te tillen.

'Til nu eens deze kar op,' zei de kleermaker. De kar woog zeker honderd kilo. Ook de kar tilde de smid zomaar even op.

'Dan wil ik nu dat je deze naald optilt, 'zei de kleermaker. Hij haalde een kleine naald uit de zoom van zijn mouw en liet die op het dorpsplein vallen. De naald kwam precies tussen de straatstenen terecht. Met zijn dikke vingers probeerde de smid om de naald tussen de stenen uit te krijgen. Maar hoe hij ook probeerde, het lukte hem niet. Zijn vingers kregen de naald niet te pakken.

Een beetje beschaamd moest de smid later op die dag alle dorpsbewoners een beker wijn aanbieden in de herberg. En de kleine kleermaker kreeg vele complimenten van de dorpsbewoners, dat hij de smid een lesje had geleerd.

En zo kunnen wij leren, hoe een klein iemand soms toch een grote betekenis kan hebben voor de mensen in zijn of haar omgeving. En dat is precies wat ook Jezus ons wil zeggen. Hij leerde ons wat het betekent als al de kleine dingen die wij op school voor elkaar doen, mooie takken zijn aan de boom van het Gods Rijk. Zo zijn ook al de mooie dingen die wij in de vakantie voor elkaar zullen doen: takken aan de boom van het Rijk van God.

06 juli 2014

Een andere aanpak

Overweging op de 14e zondag door het jaar (jaar A)

Lezingen: Zacharia 9,9-10Matteüs 11,25-30

De ontvoering van en de moord op de drie Israëlische tieners heeft tot veel verontwaardiging geleid in de afgelopen week. Het tragische voorval maakt duidelijk, dat het conflict tussen Israëli's en Palestijnen wordt uitgevochten met als inzet een wederzijdse vergelding. Het besef wil maar niet doordringen, dat wraak eerder leidt tot versterking van de vijandigheid dan tot een vreedzame oplossing. De mogelijkheid om begrip op te brengen voor de tegenstander wordt bedolven onder het allesoverheersende eigen belang. En zo houden beide partijen het conflict in stand.

Koning van rechtvaardigheid

Hoe anders klinken de woorden bij de profeet Zacharia. Er wordt een visioen van vrede beschreven: geen strijdwagens meer, geen paarden, geen wapens. De koning van rechtvaardigheid zal regeren over het land, en ieder mens zal worden gerespecteerd en in zijn waarde gelaten. Hij is een koning die zich niet laat voorstaan op macht of status. Hij berijdt geen paard, maar een ezel – symbool van nederigheid en deemoed.

Natuurlijk beseffen we, dat het hier gaat om een visioen, een droom. De woorden van Zacharia geven uitdrukking aan een intens verlangen. Het is een verlangen naar een nog niet gerealiseerde werkelijkheid. Maar het verlangen is wel een krachtige motor, een vurige inspiratie om te blijven uitzien naar de vrede, die heerst tot aan de uiteinden van de aarde. Het visioen geeft niet alleen voeding aan onze hoop op vrede, maar zet ons ook aan om eraan te werken. Het visioen zou krachteloos zijn zonder een concrete inzet. Maar daden van verzoening hebben op hun beurt ook het visioen en de hoop op vrede nodig.